- SPOILER: TOON
- Telegraaf (07-02-2011) schreef: Chinezen timmeren ook in Europa stevig aan de weg
PEKING - Grote bouwondernemingen uit China rukken steeds verder op naar het westen. In Polen leggen de Aziaten in razend tempo al honderden kilometers snelweg aan, en nu azen inhalige asfalteerders – en spoorwegreuzen – op de rest van Europa’s infrastructuur. Nederland lijkt er binnenkort ook aan te moeten geloven. In Polen is de schok nog altijd groot. Waar bij grote aanbestedingen altijd zo’n twintig, vooral nationale, consortiums reageerden, waren dat er bij de geplande aanleg van een nieuwe snelweg ineens meer dan tweehonderd. Het leeuwendeel van de geïnteresseerden kwam uit China.
De megaklus ging uiteindelijk naar de China Overseas Engineering Group. Ofwel de internationaal opererende COEG-Groep, een van de grootste Aziatische bouwgiganten. Het werk om honderden kilometers snelweg in het voormalige Oostblokland te leggen – waar er enkele jaren geleden nog maar 40 kilometer lag – werd vliegensvlug opgepakt. Het moest een spoedklus worden, omdat de infrastructuur flink verbeterd moet zijn vóór het Europees kampioenschap voetbal, dat Polen met Oekraïne in 2012 organiseert.
„Dertig jaar nadat China de deur naar het westen opendeed is dit ons eerste infrastructuurproject in Europa”, zei China’s trotse vice-handelsminister Gao Hucheng. „En hier blijft het niet bij. We hebben ook in andere delen van de wereld al heel veel gedaan. We hebben inmiddels een schat aan ervaring in het aanleggen van snelwegen, en ook hogesnelheidsspoorlijnen. Het management en de techniek van de Chinese ondernemingen zijn van zeer hoog niveau. En ja, we werken snel.”
Polen stond voor het blok, en ook daar maakten de Chinezen gehaaid gebruik van. Omdat in de meeste delen van Oost-Europa nauwelijks sprake is van moderne infrastructuur, en er van goed onderhoud vaak ook geen sprake is, ligt er onvoorstelbaar veel werk. Hongerige bouwbedrijven uit de Volksrepubliek zetten er dolgraag hun tanden in. Voor je het weet, is het karwei al geklaard – zodat ze aan de volgende kunnen beginnen.
Goedkoper
Na Azië en Afrika richten de machtige Chinese consortiums zich nu ook steeds meer op Europa. China liet na het Poolse project meteen zijn interesse blijken aan Tsjechië en Slowakije. , en liet de Polen vertellen hoe goed het werk gaat en hoe tevreden ze zijn. „Ze waren ook 40 procent goedkoper dan de nummer twee op de lijst”, zegt Martin Hadaj, woordvoerder van de algemene dienst van Poolse autosnelwegen.
Daarbij willen de Aziaten in Europa anders werken dan in Afrika, waar grote groepen Chinezen werden en worden ingevlogen. „In Europa is voldoende kennis, zijn genoeg mensen aanwezig om de arbeid zelf te verrichten. Samenwerking vinden we heel belangrijk”, zegt Gao. „We werken in Polen met lokale partners, en dat gaat prima. Zo willen we het eveneens in andere landen doen. Op deze manier stimuleren we ook de economie in Europa.”
De Chinezen worden mogelijk ook in Nederland ingeschakeld, bij de verbreding van de snelweg tussen Amsterdam en Almere. , en de aanleg van enkele bijbehorende bruggen en tunnels. Vorige week werd bekend dat zakenbank NIBC, die met partners samen met wegenbouwers en aannemers wil meedingen met de aanbesteding van dit project, wel wat voelt voor Chinese inbreng daarbij.
Zorgen
Vakbond FNV Bouw ziet vooralsnog in West-Europa verder nog geen Chinese activiteiten. In Oost-Europa dus wél, en op basis daarvan heeft de bond zorgen. „De arbeidsvoorwaarden variëren daar van redelijk naar Poolse maatstaven, tot ronduit slecht”, zegt een woordvoerster. „Wij zijn niet tegen open grenzen, maar er moet geen concurrentievervalsing zijn op arbeidsvoorwaarden.”
Daarnaast vreest de bond dat er Nederlandse bedrijven concurrentienadeel zullen ondervinden van Chinese bouwbedrijven die met staatssteun de markt op komen. „Tegen een constructie waar zoveel geld achter zit, kun je niet concurreren. Die bedrijven kunnen veel meer voorfinancieren, en hierdoor zullen Nederlandse bedrijven die een joint-venture aangaan bijvoorbeeld ook eerder genoegen moeten nemen met een minderheidsbelang.”
De Europese koepels van werkgevers en vakbonden in de bouw dringen in een brief aan de Europese Commissie en nationale overheden ook aan op tegengaan van concurrentievervalsing. De verenigingen uiten daarbij ook zorgen over de gang van zaken rond de aanbesteding in Polen.
Afbraakprijzen
In de markt is het grootste punt van kritiek dat de Chinese bouwreuzen financieel flink worden gesteund door de overheid. Daardoor kunnen ze tegen afbraakprijzen hun werk doen, en blijven andere gegadigden wanhopig achter, in de wetenschap dat met de Chinezen niet valt te concurreren. De COEG-Groep bijvoorbeeld, viel bij de oprichting in 1991 onder het ministerie van buitenlandse handel en economische samenwerking. Op papier is dat nu veranderd, in de praktijk is de band met de overheid nog innig.
Vice-minister Gao ziet dat probleem niet. „Het is waar dat de overheid Chinese bedrijven stimuleert om ook in het buitenland aan de slag te gaan. We denken dat er voor alle partijen een succesvolle samenwerking in het verschiet ligt. Chinese ondernemingen houden zich strikt aan de inhoud van de contracten, werken volgens de Europese normen. En leveren vakwerk. Daar gaat het om.”
Als er binnen kortere tijd projecten kunnen worden gerealiseerd heeft dat grote voordelen.