Chris schreef:Met 'het nieuwe werken' kunnen kantoren veel intensiever benut worden dan voorheen. Dan heb je dus meer personeel per m² en hoef je dus niet per se een nieuw pand ter grootte van 5 oude panden te bouwen en dan die 5 oude af te stoten. Vroeger had je dat iedereen zijn eigen vaste bureau had, zelfs parttime medewerkers die er misschien maar 2 dagen waren. Tegenwoordig is alles 'flex' en moet je zelf een plekje zoeken.
Komt bij dat je met één centraal gebouw vaak functies kunt combineren. Als die vijf oude gebouwen vijf recepties hadden, komen er in het nieuwe gebouw niet vijf recepties en vijf wachtruimtes voor terug. Door verschillende vestigingen te combineren, kun je veel efficiënter met vierkante meters omgaan. Daar zit wel degelijk een besparing in. Hoewel de crisis en Het Nieuwe Werken wellicht veel bedrijven en overheidsorganen hebben aangezet tot het samenvoegen van afzonderlijke kantoren, passen deze samenvoegingen naar mijn gevoel primair in een trend die al veel langer loopt. De toegenomen mobiliteit en IT maken het mogelijk om diensten te verlenen op grotere afstand van waar de mensen wonen. De markt concentreert zich sterker, met als gevolg dat het voor bedrijven ook aantrekkelijker is om bij die markt gevestigd te zijn. De tijd dat dienstverlening werd verricht vanuit kantoren "om de hoek" of desnoods vanuit een regiokantoor met grote zelfstandigheid in de eigen provinciehoofdstad is voorbij. In Rotterdam, waar ik tot 2006 woonde, zag je ruim voor de crisis al hoe veel regiokantoor-functies (met bijbehorende werkgelegenheid voor hoger geschoolden) uit de stad verdwenen. Dat was ook een soort onvermijdelijke opmaat naar mijn eigen verhuizing naar Amsterdam. Rotterdam heeft zich vanaf pakweg 2000 opnieuw moeten positioneren. Andere steden en regio's staan voor eenzelfde uitdaging.
Hoe dan ook, juist door die grote dynamiek en toegenomen onzekerheid op de arbeidsmarkt (een baan voor het leven bestaat gewoon niet meer), ligt het alleen maar minder voor de hand te verwachten dat mensen wel dichtbij hun werk zullen wonen. Het mag een ideaal zijn om naar te streven, maar het is een gegeven van deze tijd dat veel mensen op goede gronden een grote
commute hebben. Al zie ik die goede gronden zelf dan minder in RO-beleid.