In het ontwerp-klimaatakkoord zijn ook mobiliteitsmaatregelen opgenomen.
Een verkenning naar een andere bekostigingssystematiek.
Het kabinet constateert in de kabinetsappreciatie van 5 oktober 2018 dat: “de transitie op termijn structurele gevolgen heeft voor de inkomsten van de overheid, bijvoorbeeld doordat de inkomsten via de energiebelasting op aardgas en verschillende belastingen in de mobiliteitssector teruglopen. Daarom zal het kabinet zich, als onderdeel van de verkenning voor de verbetering van het belastingstelsel, buigen over de mogelijkheden deze endogene belastingderving op te vangen”.
Tevens hecht het kabinet eraan dat deze herziening de afspraken uit het regeerakkoord van 100% zero-emissie nieuwverkoop vanaf 2030 en de uitfasering van fiscale stimulering wanneer elektrisch het nieuwe normaal wordt, binnen bereik brengt.
In de uitwerkingen die de Mobiliteitstafel heeft gedaan om de klimaatdoelstellingen te realiseren is de problematiek zeer manifest geworden. Om enerzijds een ambitieuze stimulering van elektrisch rijden voor een breed publiek te realiseren en anderzijds de overheidsinkomsten op peil te houden én de elektrische rijders op termijn ook een reële bijdrage aan het mobiliteitssysteem te laten leveren is een herziening van het stelsel noodzakelijk.
In het huidige systeem ligt de nadruk op belasten van bezit (BPM/MRB) en betalen naar gebruik van fossiele brandstoffen (accijns). De Rijksoverheid zal in 2019 een verkenning uitvoeren hoe de autobelastingen op termijn anders vormgegeven kunnen worden, waarbij wederom een op proportionele bijdrage gerichte vorm van heffen zal worden uitgewerkt. De omvorming moet voor de Rijksbegroting ”neutraal” worden vormgegeven. Met de verkenning wordt gewerkt aan een oplossing voor de derving in het autodomein en niet aan andere financiële vraagstukken op rijksniveau. Anderzijds dient wel te worden gewaarborgd dat het systeem geen terugval in middelen uit het autodomein voor de algemene middelen betekent.
Ambtenarentaal voor kilometerheffing dus. Waarbij schoner rijden niet resulteert in een lager belastingniveau in het eindbeeld. De omvorming moet budgetneutraal én uit het autodomein komen.
De stimulering van elektrische voertuigen wordt als volgt vormgegeven. De doelstelling is dat vanaf 2030 alle nieuwverkopen elektrisch zijn.
De MRB wordt geleidelijk ingevoerd (voor het rijksdeel), met 25% in 2025 en 40% vanaf 2028. Ik ben wel benieuwd hoe dit uitgewerkt wordt aangezien 40% door het veel hogere gewicht van EVs al snel neer komt op hetzelfde tarief als wat je nu voor een benzineauto zou betalen.
De bijtelling voor EVs gaat vanaf 2025 behoorlijk omhoog. Tegelijkertijd komt er een subsidie voor particuliere aanschaf van minder dure EV's, beginnend bij € 6000 in 2021, aflopend naar € 2200 in 2030. Gesteld wordt nog dat de subsidie terugbetaalt moet worden bij de export van het voertuig, aangezien men bang is dat een groot deel van de subsidies in het buitenland belanden als een EV na enkele jaren geëxporteerd wordt (dat is nu al zo).
Hoe wordt dit gefinancierd? Met extra heffingen, toeslagen en accijnsverhogingen. De benzineaccijns gaat 10 cent om hoog over de periode 2021-20230 en de dieselaccijns gaat 18 cent omhoog in die periode. De maatregelen lijken niet zo duur, maar het hele klimaatakkoord is wel een opeenstapeling van dit soort lastenverzwaringen. Men moet voorkomen dat het scenario ontstaat waarbij de lage inkomens vooral de subsidies gaan betalen voor de hogere inkomens. Iemand die nu een auto van 5000 euro kan betalen gaat ook met 6000 euro subsidie geen EV van € 30.000 kopen, maar betaalt wel de hogere toeslagen en accijnzen.
