Rijkswaterstaat schreef:Een tweede leven voor oude bruggen
Hoe mooi zou het zijn als we een tweede kans geven aan bruggen die nog niet het einde van hun fysieke levensduur hebben bereikt, maar al wel plaats moeten maken voor een nieuwe? Heel mooi natuurlijk.
Daarom onderzoekt Rijkswaterstaat samen met marktpartijen, zoals ingenieursbureaus en transportbedrijven en andere overheden de mogelijkheid om bruggen te hergebruiken. De Keizersveerbruggen waren een ideaal studieobject.
Zo’n 80% van de Nederlandse bruggen en viaducten die op de nominatie staan voor sloop, heeft nog niet het einde van zijn levensduur bereikt. ‘Ze kunnen nog wel even mee, alleen niet op hun huidige plek’, zo vertelt Barbara van Offenbeek, senior adviseur circulaire economie bij Rijkswaterstaat. ‘Bijvoorbeeld omdat de constructie niet geschikt is voor de uitbreiding van rijbanen.’
Hergebruik van bruggen urgent
Niet zo raar dus dat Rijkswaterstaat inzet op hergebruik van bruggen. En het thema wordt alleen maar urgenter. ‘Rijkswaterstaat staat de komende decennia voor een grote vervangings- en renovatieopgave, waarbij veel bruggen vrijkomen omdat ze aan vervanging toe zijn. Dit betekent niet dat ze helemaal moeten worden afgeschreven. Op onze rijkswegen kunnen ze niet meer mee, maar op het onderliggende wegennet met minder zwaar vrachtverkeer kunnen we ze mogelijk nog 60 tot 100 jaar gebruiken.’
Het wiel samen uitvinden
Hoe gaat hergebruik in de praktijk dan in zijn werk? ‘We hebben er nog weinig ervaring mee’, vertelt Van Offenbeek. ‘We verwachten dat het kan, maar doen het nog niet. Het is een wiel dat we samen met elkaar aan het uitvinden zijn.’ Samen met de gemeente Rotterdam, de gemeente Amsterdam en een aantal marktpartijen heeft Rijkswaterstaat daarom een concrete case bestudeerd: de Keizersveerbruggen. Hiervoor zijn 2 mogelijke opties onderzocht: hergebruik in onderdelen bij de bestaande Spijkenisserbrug en hergebruik voor een verbeterde OV en/of fietsverbinding tussen Amsterdam en Zaandam. ‘We hebben belemmeringen en mogelijkheden in kaart gebracht tijdens een bijeenkomst met deskundigen van marktpartijen en de gemeenten Amsterdam en Rotterdam.’
Risico’s en onzekerheden
Een van de marktpartijen is ingenieursbureau Witteveen+Bos. ‘Vaak wordt gedacht dat hergebruik van bruggen alleen maar gedoe oplevert’, vertelt adviseur duurzaamheid Rob Dijcker. ‘Voor een deel klopt dat, want er komt inderdaad heel veel bij kijken. Daarbij gaat het niet alleen om de vraag of hergebruik überhaupt mogelijk is en waar dat dan zou kunnen, maar ook om hoe je omgaat met de bijbehorende risico’s.’ Ook transportbedrijf Mammoet dacht mee. Wessel Helmens, director solutions & innovations, vertelt dat transport over water voor de Keizersveerbruggen de meest geschikte oplossing is. ‘De brug ligt immers al over het water heen. Het is dan ook relatief eenvoudig om deze op te tillen, op een ponton te leggen, naar een andere locatie aan het water te vervoeren en weer te plaatsen. Toch kom je ook knelpunten tegen: bruggen waar je onderdoor moet, is de brug geschikt om op andere punten op te pakken, stremmingen van het scheepvaartverkeer, dat soort zaken.’
Handleiding én bruggenbank
Het traject voor de Keizersveerbruggen heeft nog geen totaaloplossing opgeleverd, maar wel een aantal interessante vervolgstappen. ‘De optie om de bruggen her te gebruiken bij de OV en/of fietsverbinding tussen Amsterdam en Zaandam wordt nu technisch verkend’, vertelt Van Offenbeek. ‘Valt die verkenning positief uit, dan willen we het voorstel bespreken met bestuurders en kijken of er draagvlak is voor zo’n oplossing.’ Naast potentiële locaties voor hergebruik, benut Rijkswaterstaat het traject ook om een handleiding voor het hergebruik van bruggen op te stellen. Daarnaast ontwikkelt Rijkswaterstaat een ‘bruggenbank’: een online catalogus voor (rijks)overheden, waarin alle bruggen komen te staan die kunnen worden hergebruikt. ‘Doordat iedereen weet welk aanbod er is, maken we de keuze voor hergebruik gemakkelijker. We zijn er nog niet, maar timmeren inmiddels wel aardig aan de weg.’