BELEIDSKADER
Om de bereikbaarheid te optimaliseren en de wegen veiliger te maken geeft minister Hilde Crevits een hoge prioriteit aan de verdere uitwerking van telematicatoepassingen voor een veilige en vlotte mobiliteit. Verkeerstelematica zijn detectiemiddelen zoals camera’s en inductielussen in het wegdek en dynamische borden boven en naast de weg. Al deze telematicatoepassingen zorgen voor een dynamisch aansturing van het verkeer.
Dankzij dynamisch verkeersmanagement kan de bestaande weginfrastructuur beter benut worden, onder meer door:
- de verkeersstromen op de weg verstandig te ‘geleiden’ (bv. door snelheidsharmonisatie: een tijdelijke lagere snelheid die voor een vlottere doorstroming op piekmomenten zorgt),
- ongevallen te vermijden van (bv. door files preventief en lokaal te beveiligen d.m.v. informatie op dynamische borden),
- de weggebruiker tijdig voor hindernissen te waarschuwen (bv. via verkeersinformatie),
- alternatieven aan te reiken (bv. dankzij dynamisch routeadvies),
- het aantal geplande hindernissen te reduceren (bv. door werkzaamheden beter op elkaar af te stemmen)
- de weg snel vrij te maken na incidenten (zgn. ‘incident management’).
Verdere uitbouw van een dynamisch verkeersmanagement
De plannen voorzien in de eerste plaats in de uitrusting van het hoofdwegennet in en rond de drie grootstedelijke gebieden: Antwerpen, Gent en Brussel. In het grootstedelijke gebied rond Antwerpen werd de voorbije jaren al fors geïnvesteerd in het dynamische verkeersmanagement op de autosnelwegen.
Deze drie regio’s vormen de belangrijkste knooppunten van het hoofdwegennet in Vlaanderen. Daarom zal het ‘netwerkmanagement’ voor de autosnelwegen in Vlaanderen vanuit die drie regionale knooppunten gebeuren. Dit lokaal verkeersmanagement leidt tot een substantiële afname van ongevallen, reduceert de intensiteit van de files en verhoogt de reisbetrouwbaarheid substantieel over het hele snelwegennetwerk. In en rond de grootstedelijke gebieden linkt het hoofdwegennet met belangrijke assen van het onderliggende wegennet en met de infrastructuur van andere vervoersmodi zoals de trein en de tram. De inzet van telematica in de volgende drie jaar zal belangrijke opportuniteiten creëren zoals bijvoorbeeld multimodale reisadviezen voor het onderliggende wegennet. Daarvoor is de samenwerking met de lokale partners (politie, De Lijn, NMBS, parkeeruitbaters, enz.) van cruciaal belang.
Ook in Gent zal telematica worden ingezet met het oog op twee uiteenlopende verkeerskundige regelstrategieën:
Netwerkmanagement informeert of waarschuwt de weggebruiker over de verkeerssituatie stroomafwaarts op zijn of haar route door middel van adviezen voor een juiste routekeuze. Dit gebeurt doorgaans met tekstboodschappen op grote panelen op de hoofdwegen. Deze panelen kunnen ook gebruikt worden om de weggebruiker te informeren over de verkeerssituatie op het onderliggende wegennet, bijvoorbeeld bij publiekstrekkende evenementen in een stedelijk gebied.
Lokaal verkeersmanagement waarschuwt de weggebruiker voor incidenten of congestie en legt een aangepaste snelheidslimiet op in het belang van de verkeersveiligheid. Dit gebeurt doorgaans d.m.v. dynamische snelheidsborden die ongeveer om de 750 meter opgesteld staan en boven elke rijstrook hangen.
VERKEERSCENTRUM IN GENT
20 miljoen euro wordt geïnvesteerd in het nieuwe Verkeerscentrum in Gent over een periode van 3 jaar. In 2009 ging een eerste investering van 6 miljoen euro al naar bekabelinginfrastructuur, nuts- en elektronische voorzieningen. In 2010 worden de budgetten verder besteed aan de plaatsing van camera’s en dynamische panelen op de hoofdwegen rond Gent.
De investeringen in grote panelen over alle rijstroken op de knooppunten van de E40, E17, E34, R4 en N44 vergroot de mogelijkheden van het netwerkmanagement sterk (2009-2010). Dit is vooral belangrijk voor het economisch en zakelijk verkeer: zo kunnen bijvoorbeeld vracht- en andere stromen tussen de havens van Antwerpen, Gent en Zeebrugge dynamisch worden omgeleid wanneer verstoringen in de verkeerstroom hiertoe noodzaken. Het wordt dan ook mogelijk om de weggebruiker te informeren over de status van zijn route richting Frankrijk (E17), Brussel (E40) en de beide oevers van de Gentse Kanaalzone (R4).
In de tweede helft van december 2009 worden ook de eerste 20 meetcamera’s geplaatst, die het verkeersverloop op het snelwegnet nauwkeurig kunnen registreren.
Doelstellingen Verkeerscentrum in Gent en termijnplanning
Doel van het project rond een Verkeerscentrum in Gent is de realisatie van het dynamisch verkeersmanagement langs de volgende assen:
- E40 Brussel-Oostende tussen Wetteren en Drongen (beide richtingen),
- E17 Antwerpen-Kortrijk tussen Destelbergen en De Pinte (beide richtingen),
- E34 Antwerpen-Knokke tussen Assenede en Moerbeke (beide richtingen),
- R4 (diverse locaties).
De totale ontwikkeling gebeurt over een drietal jaren en omvat:
- 80 km hoofd- en primaire I/II-wegen worden uitgerust met een kabelinfrastructuur en wegkantsystemen
- 9 grote dynamische route-informatie panelen
- 120 rijstrooksignalisatieborden
- 60 verkeerscamera’s (20 worden in het Gentse geplaatst tegen medio december)
- 120 tellussen in het wegdek
- 50 dragende portieken voor wegkantsystemen
Stand van zaken van fase 1 op 19 november 2009
Vandaagworden 8 nieuwe dynamische route-informatiepanelen in gebruik genomen op:
- drie dynamische borden op het knooppunt Laarne E17-R4 (richting Merelbeke, richting Zelzate en richting Gent);
- drie dynamische borden op het knooppunt Zwijnaarde E40-E17 (richting Brussel, richting kust en richting Kortrijk);
- twee dynamische borden op het knooppunt Zelzate E34-R4 (richting Antwerpen en richting kust).
Deze panelen zijn gericht op de grote keuzepunten van het wegennetwerk rond Gent (met name Zelzate-West, Zelzate-Oost, Destelbergen, Zwijnaarde, Merelbeke en Expo). Op dit ogenblik wordt gewerkt aan de uitbreiding van het glasvezelnetwerk voor de detectie- en wegkantsystemen (camerabeelden) die in de volgende fasen geplaatst zullen worden.
Minister Hilde Crevits: “De informatiepanelen worden vanaf 19 november 2009 ingezet. Samen met de eerder geplaatste instrumenten op de E40 in Aalter bestrijken de panelen een gebied van aan de Franse grens en de haven van Zeebrugge in het westen, tot de Brusselse en Antwerpse agglomeraties in het oosten.”
De nieuwe borden zullen de weggebruiker informeren over ongevallen, obstakels, files en werkzaamheden. De ruwe gegevens over deze incidenten bereiken het Verkeerscentrum via verschillende kanalen: eigen camerabeelden, informatie van het Agentschap Wegen en Verkeer, de communicatie- en informatiecentra van de politiediensten, eigen correspondenten en rechtstreeks via contact met de Wegenpolitie (WPR) Oost-Vlaanderen in de Groendreef. Op de panelen zullen op termijn ook meer complexe boodschappen verschijnen over omleidingen, informatie over de verkeerssituatie op het onderliggende wegennet bij publiekstrekkende evenementen in het stedelijk gebied, enz. Een draaiboek met regelscenario’s is al opgesteld.
Verdere planning van de drie fasen van het project
In de eerste helft van 2010 wordt de technische infrastructuur van Fase 1 verder afgewerkt. Het gaat hierbij vooral om het capteren van camerabeelden. Dat vergroot de mogelijkheden om het verkeer accuraat te monitoren. De camerabeelden zijn bovendien uiterst nuttig bij de afhandeling van incidenten. Ook de verkeerskundige regelstrategieën worden in de eerste helft van 2010 op punt gesteld.
Fase 2 zal de volledige uitbouw van DVM-systemen omvatten voor lokaal verkeersmanagement op de E40 tussen Drongen en Wetteren. Voor de rijrichting Brussel start de uitvoering vanaf het 2de kwartaal van 2010. Onder meer voor incidenten of congestie kunnen aangepaste snelheidslimieten (rijstrooksignalisatie) via de borden opgelegd worden of kan een ‘snelheidsdeken’ ingesteld worden om de doorstroming op een wegvak te verbeteren. Om ook rijstrooksignalisatiesystemen te operationaliseren, worden om de 750 meter tellussen in het wegdek aangelegd. Ook deze tellussen zullen zeer gedetailleerde verkeersinformatie opleveren.
In fase 3 worden bijkomende detectie-instrumenten en rijstrooksignalisatie-systemen geplaatst op de E40 tussen Wetteren en Drongen in de richting van de kust en op de E17 in beide richtingen tussen Destelbergen en De Pinte.
Een goede samenwerking, een voorwaarde voor succes
In Gent is er al enkele jaren een goede samenwerking tussen de federale snelwegpolitie Oost-Vlaanderen (WPR), de afdelingen Elektriciteit en Mechanica Gent, de afdeling Wegen en Verkeer Oost-Vlaanderen en het Verkeerscentrum van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse overheid.
Deze innovatieve technologische vernieuwingen voor het wegennet zullen de komende jaren ook een grondige weerslag hebben op het mobiliteitsgedrag van de weggebruikers. Via het verzamelen van verkeersgegevens worden steeds meer accurate diensten aan de weggebruikers aangeboden. Daardoor zorgen we niet alleen voor een efficiënte inzet van het individuele personenvervoer, maar spelen we ook in op een van de hoofdbekommernissen van het Vlaamse mobiliteitsbeleid, nl. het verhogen van de verkeersveiligheid en een vermindering van het aantal verkeersslachtoffers. Ik kan het belang van intelligente verkeerssystemen voor de verkeersveiligheid in Vlaanderen dan ook niet genoeg onderstrepen,” aldus minister Crevits.

Bron: persbericht kabinet van Vlaams minister van mobiliteit en openbare werken Hilde Crevits