
Bovendien zijn ook kleine autootjes best snel te maken: zet er een turbo op. Je rijdt rustig, totdat je veel gas geeft. Dat bespaart zomaar weer 5% brandstof t.o.v. een grote motor zonder turbo...
Moderator: Moderatoren
Schuttevaer (15-3-2008) schreef:Groen licht in Brussel voor klimaat- en energiepakket
BRUSSEL - De milieuministers van de Europese Unie hebben het licht op groen gezet voor het commissievoorstel om de uitstoot van CO2 de komende jaren terug te brengen. Het ambitieuze plan van de Europese Commissie moet in 2020 leiden tot een verlaging van de CO2-uitstoot in de Europese Unie met tenminste 20 procent. De ministers waren in het algemeen positief over het voorstel voor de lastenverdeling over de lidstaten en de voorgestelde systematiek die daarvoor wordt gebruikt. Voor Nederland komt dat neer op een reductie van CO2 van 16% ten opzichte van 2005 (-22% ten opzichte van 1990) en verhoging van het aandeel hernieuwbare energie naar 14%. Ook over het voorgestelde emissiehandelssysteem waren de lidstaten positief. Het commissievoorstel bevat ook regels voor de afvang, het transport en de opslag van CO2 (CCS). Minister Cramer van Milieu heeft aangedrongen op meer duidelijkheid over de financiering van de grootschalige CCS-demonstratieprojecten. De ministers verwelkomden de plannen voor een richtlijn over hernieuwbare energie. Die bevat criteria waarmee gegarandeerd wordt dat duurzame biobrandstoffen worden gebruikt. Nederland heeft de afgelopen jaren aangedrongen op het opnemen van duurzaamheidscriteria voor biobrandstoffen.
Eerst zien, dan geloven. We hebben het hier immers over objectieve metingen van weerstations en satellieten. Tja, wie zoals het KNMI in een bepaald klimaatmodel is gaan geloven, zal alles aangrijpen om te bewijzen dat gemeten waarden niet van belang zijn binnen het plaatje van een model. Een model, waarvan het bewijs nog altijd niet geleverd is.NRC (15-3-2008) schreef:Tijdelijke afkoeling van de aarde weerlegt broeikastheorie niet
De aarde wordt kouder. Al eenjaar lang zakt de wereldgemiddelde luchttemperatuur en het mondiale gemiddelde voor de afgelopen maand januari lag liefst 0,6 graad lager dan dat van januari 2007. Het gonst in de blog-circuits en klimaatsceptici nemen aan dat binnenkort bewezen is dat de onrust over een versterkt broeikaseffect onzin was.
Maar de kans dat de afkoeling doorzet is nihil. Onderzoekers van het KNMI zagen het misverstand aankomen en hebben al op 3 maart op de site http://www.knmi.nl uitgelegd wat er gaande is. Het voornaamste is dat het jaar 2007 toch weer tot de tien warmste jaren van de afgelopen 150 jaar behoorde en dat anderzijds de gesignaleerde afkoeling reëel is. Niet alleen de berekeningen van de Climate Research Unit van het Britse Hadley Centre (HadCRUT) komen erop uit, ook die van Amerikaanse instituten verbonden aan de NASA en de NOAA. Ze gebruiken dezelfde temperatuurmetingen die op twee meter boven grondniveau plaats vinden. Een belangrijk verschil is, aldus onderzoeker Geert Jan van Oldenborgh, dat het Hadley Centre de weinige en zeer verspreid liggende metingen uit de poolgebieden nauwelijks meetelt en daardoor bijna twintig procent van het aardoppervlak buiten beschouwing laat. De andere instituten maken wel schattingen voor die gebieden en maar signaleren toch ruwweg dezelfde trend. Ook het verloop van de temperatuur in de lagere troposfeer, zoals vanuit satellieten gemeten, laat een daling zien. De sterke daling die na november optrad werd vooral veroorzaakt door de extreme koude in centraal Azië en Oost-China.
Deze werd ten dele gecompenseerd door abnormale warmte in het noorden van Siberië, maar in de HadCRUT-reeks is die nu juist niet meegerekend. Een andere invloed komt van het optreden van het zogenoemde La Nina-fenomeen in de Stille Oceaan. Dit klimatologisch verschijnsel, de tegenhanger van de beruchte El Nino, leidt tot afkoeling van het oceaanwater in het tropisch deel van de oceaan. Dit jaar is de Nina ongewoon sterk, maar belangrijker is dit hij altijd maar tijdelijk is. Het door passaten naar het westen gestuwde warme oceaanwater stroomt vroeg of laat terug. Nog belangrijker voor de interpretatie van de huidige afkoeling is dat plotseling sterke temperatuurdalingen en stijgingen zich in het verleden vaker hebben voorgedaan. Ze horen bij de grilligheid van het weer. Ze veranderen niets aan de conclusie dat de wereldtemperatuur gestaag stijgt en dat dit vooral komt door ophoping van broeikasgassen.
Je moet er toch beleid op maken ongeacht of die verwachtingen uitkomen.Overigens heeft de klimaatverandering volgens het KNMI twee gevolgen: de ene is de temperatuur (stijgt), de andere variabele is het windpatroon. Het is onzeker of dit verandert of niet. Link is het echter wel... de stijging van de zeespiegel zal in onze regionen tussen de 50 en 85 cm. uitkomen, maar sterkere wind vanuit andere hoeken (vooral noordwest is daarbij gevaarlijk voor ons in de winter) leidt tot opstuwing tot meerdere meters van water bij de kust. Eigenlijk zegt het KNMI daarmee dat er vaker storm uit ongunstige richtingen mogelijk zijn (eigenlijk dus heftiger weer, wat noodzaak geeft tot zwaardere waterkeringen en gemaalcapaciteit).
Originele publicatie (Engels):[url=http://www.klimatosoof.nl/node/723]De Klimatosoof[/url] (21-3-2008) schreef:Deskundigen verbijsterd: Oceanen warmen niet op, maar koelen zelfs af.
De kop boven dit artikel is niet schreeuweriger dan noodzakelijk. Klimaatdeskundigen hebben de data geanalyseerd van 3000 robots die gedurende vijf jaar de temperatuur in de oceanen hebben gemeten, en het resultaat daarvan was zo onverwacht dat je gerust van verbijstering mag spreken: er werd geen enkele opwarming gevonden, wel enige geringe afkoeling. Het komisch/trieste is dat de betrokken wetenschappers zich nu vooral het hoofd breken waarom de natuur zo raar doet en zich niet gedraagt zoals ze hadden gedicteerd voorspeld. Is er misschien een pauze in de opwarming?
70% van het oppervlak van de aarde is met water bedekt, en men gaat er van uit dat 80-90% van de opwarming in de oceanen wordt opgenomen - en daar dus meetbaar is. Op de oceanen waren nauwelijks thermometers, die staan bijna uitsluitend aan land (en functioneren daar tamelijk beroerd). Om een beter zicht te krijgen op de temperatuur van de oceanen is in 2000 het Argo-project in het leven geroepen. Dit bestaat uit 3000 duikrobots - steeds ongeveer 300 kilometer van elkaar verwijderd - die zowel temperatuur als het zoutgehalte van het oceaanwater kunnen meten, en bovendien op verschillende dieptes. De gegevens die deze robots sinds 2003 naar huis hebben gezonden zijn nu geanalyseerd. En er werd geen greintje opwarming gevonden, zelfs een lichte afkoeling. Dat is fascinerend nieuws, en aangezien wetenschappers altijd op zoek zijn naar bevestiging van studies zou je verwachten dat dit een mooi moment is om er op te wijzen dat andere temperatuurmetingen (satellieten bijvoorbeeld) ook geen opwarming kunnen vinden in de laatste 7-10 jaar. Dat zou een reden kunnen zijn om het geheel eens wat kritischer te beschouwen: als één thermometer geen opwarming kan vinden kan je je nog afvragen oftie misschien kapot is, maar duizenden thermometers tegelijk?
Maar uit de reacties van betrokken wetenschappers zoals opgetekend door National Public Radio in de VS blijkt geen spoor van twijfel. Er is opwarming, we kunnen m alleen niet vinden. Een alarmistische wetenschapper ( Trenberth) oppert dat een deel van de warmte wellicht via de wolken verdwijnt (een concept dat afkomstig is van klimaatskepticus Lindzen en waarop to dusverre uitsluitend honend is gereageerd). Dat er in dat geval dan ook geen opwarmingsprobleem is (het raam staat immers open) gaat blijkbaar aan hem voorbij. Ook wordt gesuggereerd dat global warming een ‘breather’ heeft genomen, een pauze. Maar dat is wel heel vreemd want Al Gore heeft gezegd dat de ontwikkelingen juist steeds sneller gaan (en ook dat er geen wetenschappelijke vragen meer zijn). Ondertussen stijgt de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer gewoon door en dan zou dus de temperatuur ook moeten stijgen - halverwege een fles jenever wordt iemand ook niet plots nuchter - tenzij dat CO2 er helemaal niets mee te maken heeft natuurlijk…. ‘t Is maar een ideetje.
Die modellen barsten bijkans uiteen van de aannames.Trouw (3-4-2008) schreef:Kritiek op 'te rooskleurige' scenario's van klimaatpanel
'Rekenmodellen zijn achterhaald'
De strijd tegen de opwarming van de aarde gaat volgens de klirnaatcommissie van de VN grotendeels vanzelf. Gevaarlijk optimistisch, schrijven wetenschappers.
De klimaatcommissie van de Verenigde Naties speelt een gevaarlijk spel, schrijft de Amerikaanse politicoloog Roger Pielke vandaag in het vakblad Nature. Dit zogeheten IPCC schetst een veel te rooskleurig beeld van de strijd tegen de klimaatverandering. Er moet volgens Pielke veel meer aan energiebesparing en alternatieve energieën worden gedaan. De scenario's die het IPCC gebruikt, gaan ervan uit dat een groot deel van de benodigde CO2-reductie 'spontaan' wordt bereikt. Geen wonder dat het klimaatbeleid dan zo doenlijk lijkt. Vorig jaar beschreef het IPCC de negatieve gevolgen van de opwarming van de aarde als de mensheid geen actie zou ondernemen: droogtes, overstromingen, smeltende ijskappen, stijgend zeewater. Maar zo ver hoefde het niet te komen. Een klimaatbeleid dat de gevolgen binnen de perken hield, was volgens het IPCC goed betaalbaar.
Die conclusie rolde uit het rekenwerk dat het IPCC op zes scenario's had losgelaten: een scenario bijvoorbeeld voor een wereld die op de oude voet doorging, eentje voor een duurzame wereld of een scenario met veel technologische vooruitgang. Het IPCC berekende voor elk scenario hoeveel ton CO2 in de 21ste eeuw wordt uitgestoten en hoeveel reductie nodig is om de CO2-concentratie op een aanvaardbaar peil te houden. Dat is geen zuiver beeld, zegt Pielke. In die scenario's zit al een CO2-besparing verwerkt omdat dat volgens het IPCC een automatisch gevolg is van technologische vooruitgang. Daarom heeft Pielke dezelfde scenario's gedraaid, maar dan met een 'bevroren technologie'. Het resultaat is opmerkelijk: gemiddeld wordt in de IPCC-berekeningen driekwart van de benodigde CO2-reductie gehaald door 'spontane' ontwikkelingen.
Politici, die deze week in Bangkok afspraken proberen te maken voor een nieuw klimaatverdrag, moeten een helder zicht hebben op de grootte van de technologische uitdaging, zegt Pielke. „De aanname van het IPCC dat de bulk van wat gedaan moet worden, zonder klimaatbeleid tot stand zal komen, is op zijn best optimistisch te noemen en in het slechtste geval onhaalbaar."' Daar is Leo Meyer van het Milieuen Natuurplanbureau (MNP) het niet mee eens. Meyer is secretaris van werkgroep in van het IPCC die het rapport over de mogelijkheden van klimaatbeleid schreef. „Het IPCC onderschat de uitdaging niet", zegt hij. „We gaan terecht uit van autonome verbeteringen. In de afgelopen vijftig jaar is de verhouding tussen energieverbruik en productie jaarlijks met één procent verbeterd. Elektriciteitscentrales van nu zijn véél efficiënter dan een halve eeuw geleden, zonder dat er klimaatbeleid aan te pas hoefde te komen. Er is geen reden om aan te nemen dat die trend zich in de komende eeuw niet voortzet." Daar hoort één kanttekening bij: bedrijven moeten hun investeringen in onderzoek en ontwikkeling op peil houden. Meyer: „En we zien die investeringen verminderen. Dus daar heeft Pielke een punt: deze reducties komen niet vanzelf, politici moeten daar alert op blijven." De redactie van Nature peilde zelf ook reacties op het artikel van Pielke; de meeste verdedigen de aanpak van het IPCC. Maar, zegt de Ierse econoom Richard Tol: „Experts weten dat het IPCC zo werkt, burgers of politici vaak niet. Daar zit het probleem." Tol wijst op een tweede kritiekpunt van Pielke. „De scenario's zijn achterhaald. De snelle groei van de Chinese economie is door niemand voorzien, of de komst van de goedkope Indiase auto." Ook Meyer moet erkennen dat de economie zich anders ontwikkelt dan de scenario's voorzagen. „Het is te vroeg om nu al in paniek te raken, maar het wordt tijd voor nieuwe scenario's. Daar zijn we ook mee bezig."
Tot op heden stonden alle voorstanders achter de modeluitkomsten, en die waren heilig, als onderbouwing voor de gehele hype van de CO2-controlfreaks, bijeengebracht in een film. Je weet nog wel, niet die van Wilders, maar die al net zo eenzijdige van Gore.Pino schreef:Jouw conclusie over het afbrokkelen van de theorie kwalificeer ik maar als wishful thinking van een scepticus.
FD (15-5-2008) schreef:Politiek te zeker over klimaat
Laat regie over het voeren van onderzoeken over aan onafhankelijke wetenschappers
Guus Berkhout en Dap Hartmann
Het International Panel for Climate Change (IPCC) stelt dat klimaatverandering door de mens wordt veroorzaakt. De aarde warmt op, en als we onze levenswijze niet drastisch veranderen, zal de temperatuur blijven stijgen. Zo'n stijging (global warming) heeft grote gevolgen voor onze leefomgeving. Er komen echter steeds meer aanwijzingen dat het geschetste onheilsbeeld wellicht niet klopt.
Sinds 1998 is de gemiddelde temperatuur op aarde nauwelijks gestegen, en in 2007 was er zelfs sprake van een dramatische daling (www.dailytech.com), die vrijwel alle opwarmingvan de laatste honderd jaar compenseert. Maken we met global warming een historische vergissing en gaan we een tijd van global cooling tegemoet? Tot nu toe domineren in de klimaatdiscussie gedreven milieu- en klimaatwetenschappers die zich bezighouden met de invloed van menselijke activiteiten op het natuurlijke systeem van onze planeet. Hun wetenschappelijke model gaat ervan uit dat de krachten die ons klimaat beïnvloeden worden veroorzaakt door de menselijke productie van CO2. Met andere woorden, klimaatverandering heeft een antropogene oorzaak. De politiek heeft, vanuit het maakbaarheidsideaal deze conclusie omarmd en kondigt vergaande regelgeving en maatregelen aan om de CO2-uitstoot te verminderen.
Naast deze milieu- en klimaatwetenschappers zijn er geowetenschappers en astronomen. Die komen met een heel ander scenario. De invloed van de zon is volgens hen vele malen groter dan wat de mens ooit zou kunnen doen. Volgens astronomen is de zon allesbepalend. Zonder de zon is er geen leven op aarde mogelijk. Relatief kleine veranderingen in de positie en eigenschappen van de zon hebben grote effecten op het aardse klimaat. Het meest bekend zijn de verschillen tussen zomer en winter op beide halfronden. Astronomen laten ook zien dat de zonneactiviteit, met zijn zonnevlekken, grote invloed heeft op het aardse systeem. Hoe meer zonnevlekken, des te actiever de zon is. Door die activiteit worden grote hoeveelheden geladen deeltjes weggeschoten. Die deeltjes bereiken de aarde en beïnvloeden de vorming van wolken in de aardatmosfeer. Dit wetenschappelijke model gaat dus uit van een natuurlijke oorzaak; de krachten die ons klimaat beïnvloeden komen van buitenaf en worden veroorzaakt door de wisselende invloeden van de zon.
Geowetenschappers bevestigen dit beeld door via het 'sedimentaire archief' te laten zien dat in het verleden regelmatig grote klimaatveranderingen optraden, zonder dat er mensen op aarde waren. Niet de mens, maar natuurlijke krachten bepalen het klimaat. Volgens deze visie zitten we nu tussen twee ijstijden in. Amerikanen noemen dit de interglacial vacation. De helft zit erongeveer op, we gaan op weg naar een nieuwe ijstijd. De barre winters die we momenteel in grote delen van de wereld zien, zouden een voorbode kunnen zijn van wat ons te wachten staat, aldus de geowetenschappers.
Er zijn dus twee scenario's: het antropogene waarbij de invloed van de mens centraal staat, en het exogene waarbij de invloed van natuurlijke krachten een centrale plaats innemen. Anno 2008 weten we nog steeds niet hoe het precies zit en daarom is het verontrustend dat de politiek al besloten heeft dat het door de mens geproduceerde CO2 de boosdoener is. We kijken daarom alleen naar de gevolgen van temperatuurstijging (scenario 1), maar de gevolgen van een eventuele temperatuurdaling (scenario 2) komen nauwelijks aan bod. De geschiedenis leert dat de gevolgen van enkele graden afkoeling vele malen desastreuzer zijn voor het leven op aarde dan de gevolgen van enkele graden opwarming.
Wat moet er nu concreet gebeuren? De boodschap is: niet verder ruziën over wie gelijk heeft, maar beide opties openhouden totdat er meer duidelijkheid is. De politiek zou zinvolle maatregelen moeten agenderen die beide scenario's dienen. Laten we dat 'het maatschappelijk verantwoorde alternatief' noemen. Dus niet honderden miljarden besteden aan het vermarkten van CO2 maar diezelfde miljarden investeren in een beter leefmilieu. In dit alternatief is verlaging van het door de mens geproduceerde CO2 niet het doel maar is het een gevolg van duurzaam energie- en grondstoffenbeleid.
Tevens moet de wetenschap op het gebied van klimaatverandering gedepolitiseerd worden. Niet de politiek maar onafhankelijke wetenschappers moeten de regie over het onderzoek voeren. Het aardse klimaat is een buitengewoon ingewikkeld systeem en sterk multidisciplinair. Dat vraagt om sturing vanuit een 'big picture'. Klimaatwetenschappers, meteorologen, geowetenschappers en astronomen moeten de krachten bundelen en gezamenlijk de twee scenario's over opwarming en afkoeling onderzoeken. De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) heeft alle wetenschappen onder haar dak en zou hier dus een leidende rol kunnen spelen.
De mensheid staat voor het grootste dilemma in haar geschiedenis: is het klimaat op aarde maakbaar of moeten we accepteren dat natuurlijke krachten de dienst uitmaken? De beleidsmakers van nu kijken door een sleutelgat naar de levenscycli van onze planeet; daardoor is CO2-bestrijding een doel op zich geworden. Als we echter naar het totale plaatje kijken, dan zien we dat de aarde in haar bestaan voortdurend grote klimaatveranderingen heeft gekend. Niet door antropogene, maar door natuurlijke factoren. Is de aanwijzing dat ons klimaat niet maakbaar is wellicht de échte inconvenient truth?
Guus Berkhout Is geofyslcus en Dap Hartmann is astronoom.
Beiden zijn werkzaam aan de TU Delft. Zij schrijven dit artikel op persoonlijke titel.
En de reactie:De Standaard schreef:Koelt het klimaat weer af?
LATEN WE ONS AANPASSEN AAN HET VERANDERENDE KLIMAAT
Salomon Kroonenberg is een klimaatscepticus. 'Het is menselijke hoogmoed te denken dat wij met het reguleren van de emissies van koolzuurgas ook het klimaat kunnen reguleren.'
Een econoom is iemand die pas morgen weet, waarom zijn voorspellingen van gisteren vandaag niet zijn uitgekomen, luidt een oud gezegde. Het lijkt erop dat dat ook voor klimaatwetenschappers geldt. De jongste tien jaar is de gemiddelde temperatuur op aarde niet meer gestegen, hoewel de concentratie van het broeikasgas kooldioxide in de atmosfeer wél is toegenomen. Na het topjaar 1998 is de temperatuur op een iets lager niveau gestabiliseerd en de afgelopen koude winter in vele delen van de wereld trekt de curve verder omlaag. Dat klopt niet met de voorspellingen van het Intergovernmental Panel for Climate Change (IPCC), het klimaatpanel van de Verenigde Naties, dat ons immers in haar rapporten van 2001 en 2007 een stijging van de temperatuur op aarde tot het eind van deze eeuw heeft beloofd. Het IPCC heeft deze afkoeling niet zien aankomen, net zo min als de economen de huidige kredietcrisis hebben voorspeld.
Pas achteraf werd het piekjaar 1998 verklaard als het gevolg van een ongewoon sterk El Niño-effect. El Niño is een om de paar jaren optredende sterke opwarming van het oceaanwater in de Stille Oceaan, die het weer in grote delen van de aarde in de war stuurt. Achteraf wordt de afkoeling die nu optreedt verklaard door het tegenovergestelde effect: La Niña, een sterke afkoeling van het oceaanwater. Als je al die effecten ervan aftrekt blijft de stijgende trend over, zeggen de klimatologen. Maar voor het klimaatbeleid heb je niets aan al die achterafverklaringen, je wilt van te voren weten wat er staat te gebeuren.
Ik bespeur daarover een zekere nervositeit bij de klimaatwetenschappers. Ze hebben immers beweerd: the science is settled. De wetenschap is er uit, we weten hoe het zit, we begrijpen hoe het werkt? Hoe kan het dan dat de temperatuur zich niet gedraagt zoals voorspeld? Sommigen reageren met het verdoezelen van de feiten. Zo stelt het Nederlandse KNMI, de equivalent van het KMI in Ukkel, dat het jaar 2007 een van de tien warmste jaren van de laatste 150 jaar is. Ze hadden ook kunnen zeggen: het jaar 2007 is het op drie na koudste jaar van het laatste decennium. Het is maar hoe je het brengt. Anderen zeggen, het is even een adempauze, wees maar gerust, de temperatuur gaat wel weer stijgen. Zo schreef de gerenommeerde Nederlandse wetenschapsjournalist Karel Knip een artikel over de afkoeling in NRC Handelsblad onder de kop: 'Tijdelijke afkoeling weerlegt broeikastheorie niet'. Een lezer reageerde daarop met de vraag: maar meneer Knip, hoe weet u nu dat die afkoeling tijdelijk is? En daar zit hem precies de kneep. Dat weten wij niet.
De bekende Nederlandse astronoom Kees de Jager verwacht dat we de komende jaren op een kouder klimaat afstevenen door vermindering van de zonneactiviteit. Duitse onderzoekers beweerden vorige week in Nature dat de grote 'lopende band' in de Atlantische Oceaan, waar de Golfstroom deel van uitmaakt, langzamer gaat lopen en dat we daarom in de komende tien jaar eerder afkoeling dan opwarming kunnen verwachten. En ongetwijfeld staat volgende maand weer een nieuwe theorie in Nature. Natuurlijk is the science not settled. Als de wetenschap het heeft opgelost, schrijft niemand er meer artikelen over in Nature.'
Het is niet voor het eerst dat het klimaat niet parallel loopt met de uitstoot van broeikasgassen. In de jaren 1945-1975 steeg het koolzuurgasgehalte in de atmosfeer gestaag, maar de gemiddelde temperatuur op aarde dáálde in die tijd, en zelfs zo dat velen toen bang waren voor de komst van een nieuwe ijstijd. Over de oorzaken van deze dertigjarige afkoeling is men het nog altijd niet eens. Sommigen zeggen dat er in die tijd veel vulkanische erupties waren, anderen zeggen dat we toen nog veel zwavelrijke kolen stookten waardoor veel stofdeeltjes in de atmosfeer terechtkwamen. De temperatuurcurve uit die tijd vertoont een fantastische correlatie met die van de zonneactiviteit, en misschien is dat wel de meest plausibele verklaring. Maar volgens het IPCC is het effect van variaties in de zon niet groot genoeg om die temperatuurschommelingen te verklaren. We weten het nog niet.
Ook als we verder terugkijken, zien we zulke discrepanties. Al Gore en vele anderen waarschuwen ons dat als we doorgaan met het uitstoten van koolzuurgas de ijskap van Groenland helemaal af kan smelten. Dan stijgt de zeespiegel wereldwijd zes meter en komen vele laaggelegen kustgebieden zoals delen van Vlaanderen onder water te staan. Maar in de vorige warme periode, tussen de twee laatste ijstijden in, stond de zeespiegel óók zes meter hoger dan nu. Maar menselijke invloed was er toen niet, en het koolzuurgasgehalte in de atmosfeer was niet hoger dan in de periode voor de industriële revolutie. Dat betekent dat zelfs als wij nu onze emissies tot het uiterste weten te beperken, wij geen enkele garantie hebben dat die zeespiegel in de toekomst niet tóch zes meter zal stijgen. Klimaat, zeespiegel en broeikasgassen variëren nu eenmaal niet één op één.
Vanaf tienduizend jaar geleden tot nu is de zeespiegel wel vijftig meter gestegen door het afsmelten van de ijskappen uit de ijstijd. Dat ging aanvankelijk met een snelheid van soms wel vier meter per eeuw. Dat is meer dan twintig keer zo snel als in de twintigste eeuw, maar het koolzuurgasgehalte in die tijd is vrijwel constant gebleven. Tegelijkertijd schoven de woongebieden van planten en dieren de laatste tienduizend jaar met een snelheid van 150 kilometer per eeuw naar het noorden op. Door de huidige opwarming gaat het met een snelheid van maar zestig kilometer per eeuw. En dan horen we dat het te snel gaat, dat de natuur het niet bij kan benen! De natuur heeft veel snellere veranderingen meegemaakt dan wij ons voor kunnen stellen. En wij mensen trouwens ook, want onze voorvaderen hebben dit allemaal meegemaakt. Zij woonden op de bodem van de Noordzee en hebben na de ijstijd hun dorpen zien verdrinken. Zij hebben hun leefmilieu zien veranderen van een toendra met mammoeten tot een eikenbos met eekhoorntjes. Maar hun atmosfeer bleef onveranderd.
Er zijn zóveel andere processen die het klimaat bepalen en we weten daar nog zó weinig van dat het in mijn ogen onverantwoord is om alle schuld aan de broeikasgassen te geven. Het is menselijke hoogmoed te denken dat wij met het reguleren van de emissies van koolzuurgas ook het klimaat kunnen reguleren. Wij kunnen de thermostaat van de aarde niet naar believen een graadje hoger of een graadje lager zetten. Zelfs al lijkt er een zekere menselijke invloed te onderscheiden in het klimaat van de laatste decennia, dan nog is het absoluut geen reden om te denken dat die andere factoren in de toekomst geen rol meer zullen spelen.
Wat moeten we dan doen? Veel mensen verwijten mij dat mijn geologische blik een vrijbrief is voor de mensen om maar raak te consumeren. Maar daar ben ik het helemaal niet mee eens. Ik vind dat we zoveel mogelijk energie moeten sparen en zoeken naar andere, duurzamere vormen van energie. Niet vanwege het klimaat, maar omdat we niet iets op mogen maken wat latere generaties nog nodig kunnen hebben. Mocht energiebesparing een gunstig effect op het klimaat hebben - wat dat ook mag zijn - dan is dat meegenomen. Maar helpt het niet, dan heb je toch iets nuttigs gedaan: je hebt grondstoffen bespaard.
Anders wordt het, als je de reductie van de uitstoot als uitgangspunt gaat nemen, zoals de internationale gemeenschap nu doet. In Nederland heeft dat geleid tot een sterke drang om koolzuurgas onder de grond op te slaan. Maar ondergrondse opslag bespaart geen energie, het kost juist energie, en ook heel veel geld. Als het klimaat zich niets aantrekt van die armzalige pogingen van de mens om het klimaat naar zijn hand te zetten? Als de zeespiegel tóch zes meter stijgt net als in de vorige warme tijd? Dan is ondergrondse opslag weggegooid geld. Ik vind dat je dat geld beter kan besteden om de gevolgen van milieurampen te verzachten, dan weet je zeker dat je iets doet wat helpt. En van het verhandelen van emissierechten worden alleen de verkeerde mensen rijk.
Laten we ons liever aanpassen aan de natuur, aan het klimaat dat voortdurend verandert, aan een zeespiegel die voortdurend stijgt en daalt, wat ook de oorzaken daarvan zijn. Niemand heeft recht op een constante zeespiegel. Laten we niet de starre tuinman zijn, die tevergeefs probeert de natuur in een keurslijf te dwingen, maar de natuurliefhebber die meebeweegt met veranderingen. De zes miljard heldere breinen van de huidige wereldbevolking zijn inventief genoeg om daar nieuwe manieren voor te bedenken.
De Standaard schreef:Klimaatprobleem is in essentie een ethisch vraagstuk
PETER TOM JONES en PHILIPPE HUYBRECHTS reageren op Salomon Kroonenberg. 'Ons aanpassen aan de klimaatwijzigingen is als dweilen met de kraan open.'
In zijn stuk met de misleidende titel 'Koelt het klimaat weer af?' (DS, 13 mei) voegt de Nederlandse klimaatscepticus Salomon Kroonenberg een zoveelste episode toe aan het Grote Ontkenningsverhaal. Op wetenschappelijk vlak valt er heel wat in te brengen tegen Kroonenbergs verhaallijn. Maar we willen focussen op het ethische aspect.
Vanuit ethisch standpunt is het 'adaptatieplan' van Kroonenberg - 'laten we ons liever aanpassen aan de natuur, aan het klimaat dat voortdurend verandert, aan een zeespiegel die voortdurend stijgt en daalt', schrijft hij in zijn conclusie - beschamend. Zowel het IPCC als de ex-Wereldbankeconoom Nicholas Stern kwamen tot de conclusie dat de 'kost van niets doen' groter is dan de kostprijs van het noodzakelijke klimaatbeleid. Stern heeft aangetoond dat 'niets doen' een economische recessie zou teweegbrengen: een jaarlijks verlies van 5 tot 20 procent van het bruto mondiaal product (bmp). Hij stelt daarom voor om minstens 1 procent van het bmp te spenderen aan klimaatmaatregelen. Klimaatwetenschappers weten bovendien dat hoe langer men wacht om in te grijpen, hoe groter de gevolgen zullen zijn en hoe langer die zullen nawerken. Alleen door een drastische reductie van de uitstoot kan de mensheid er uiteindelijk in slagen om de broeikasgasconcentraties te stabiliseren, en dan nog zullen de effecten op de trage componenten van het klimaatsysteem (de ijskappen en het zeeniveau) eeuwen tot millennia voelbaar blijven. Kroonenberg gaat ook volledig voorbij aan de realiteit dat de menselijke samenleving de laatste eeuwen zeer kwetsbaar is geworden. Aanpassen is geen kwestie meer van houten hutten te verplaatsen of opnieuw te bouwen, nu honderden miljoenen mensen in megasteden in laaggelegen kustgebieden wonen. Kroonenberg negeert ook het feit dat de landen die de laatste 200 jaar voor de grootste uitstoot hebben gezorgd (de VS, Europa en Japan: ongeveer 60 procent van de historische koolstofuitstoot) niet de landen zijn waar vandaag en morgen de slachtoffers zullen vallen.
Het is inmiddels goed gedocumenteerd dat er drie bijzondere regio's zijn die uiterst gevoelig zullen zijn voor de toekomstige klimaatwijzigingen: de grote megadelta's (Azië, Egypte), zwart Afrika en de kleine (laaggelegen) eilanden. Zoals duidelijk is gebleken uit het Human Development Rapport 2007/2008 van het VN-ontwikkelingsprogramma spelen klimaateffecten ook vandaag al een belangrijke rol in de levens van de armste mensen ter wereld. Droogtes, overstromingen en stormen hebben een onmiddellijke impact, vooral voor die miljoenen mensen die in de kwetsbare zones leven. De globale opwarming heeft dan ook een nefaste invloed op hun toekomstige ontwikkelingskansen.
Klimaatwijzigingen verhogen de druk op verarmde samenlevingen, waardoor die in een negatieve spiraal van deprivatie terechtkomen. De kwetsbaarheid ten aanzien van extreme weerfenomenen - waarvan de frequentie toeneemt naarmate de planeet verder opwarmt - is zeer ongelijk verdeeld in deze wereld. In de periode 2000-2004 werden jaarlijks ongeveer 262 miljoen mensen geconfronteerd met klimaatrampen. 98 procent van de slachtoffers bevonden zich in de zogenaamde 'ontwikkelingslanden'. Rekening houdend met de bevolkingsgrootte is het risico ten aanzien van klimaatrampen 79 maal kleiner voor een inwoner uit een rijk Oeso-land vergeleken met iemand die de pech heeft geboren te zijn in een 'ontwikkelingsland'.
Zonder klimaatbeleid dat (ook) gericht is op een mondiale daling van de uitstoot zal deze schrijnende vorm van ongelijkheid nog verder toenemen. De kwetsbare regio's in de wereld beschikken niet over de middelen om zich aan te passen aan de stijging van de zeespiegel of aan de toekomstige droogte en de daarmee gepaard gaande voedselproblematiek. Een succesvol aanpassingsbeleid vereist financiële hulp van de rijke landen. Gebeurt dat niet, dan kan men inderdaad spreken van aanpassingsapartheid, een term die gelanceerd werd door Desmond Tutu, aartsbisschop van Zuid-Afrika.
De recente aandacht voor de VN-millenniumdoelstellingen moet gekoppeld worden aan het besef dat zonder stringente maatregelen tal van die doelstellingen gewoon niet kunnen worden gehaald. Integendeel. Een escalerende globale opwarming zou het proces van 'ontwikkeling' wel eens kunnen stopzetten en zelfs doen terugdraaien. Dit impliceert meer extreme armoede, honger, gezondheidsproblemen etc. Hoe de wereld zal omgaan met het klimaatvraagstuk zal een rechtstreeks effect hebben op de ontwikkelingskansen van miljoenen tot zelfs miljarden mensen in deze wereld. Als we falen dan zal volgens het VN-ontwikkelingsprogramma de armste 40 procent van de wereldbevolking veroordeeld worden tot een schimmig bestaan. Ongelijkheden binnen landen zullen vergroten.
Slotsom: aanpassen aan de klimaatwijzigingen zonder mitigatie (daling van de uitstoot van broeikasgassen), zoals Kroonenberg voorstelt, is als dweilen met de kraan open. De gevolgen zullen dan cumuleren tot op een punt dat ze gewis onbeheersbaar worden. Dit is kiezen voor een Mad Max-scenario waarin de armsten en de zwaksten het hardst zullen worden getroffen. Om de klimaatwijzigingen te lijf te gaan, is er behoefte aan een tweesporig beleid: aanpassing aan de klimaatgevolgen die door de traagheid in het systeem al onafwendbaar zijn én een beperking van de snelheid en de uiteindelijke schaal van de opwarming.
Peter Tom Jones is doctor in de Toegepaste Wetenschappen en post-doctoraal onderzoeker aan de KU Leuven. Philippe Huybrechts is hoogleraar in de klimatologie en de glaciologie VUB
De Ingenieur (23-5-2008) schreef:Omgaan met onzekerheid
Het Commentaar
Lang voordat de 87-jarige Kenneth Arrow in 1972 de Nobelprijs voor de Economie won, maakte hij tijdens de Tweede Wereldoorlog weersverwachtingen voor het Amerikaanse leger. Als modellenbouwer wist hij als geen ander dat hoe langer de termijn van de voorspelling was, hoe geringer de betrouwbaarheid van de weersverwachting werd. Dat zei Arrow ook tegen zijn meerderen, maar die waren niet te vermurwen. Voor hun planning hadden ze een verwachting nodig voor de langere termijn, of die nou betrouwbaar was of niet.
Deze anecdote is illustratief voor hoe beleidsmakers omgaan met wetenschap. We denken dat wetenschap gaat oveer zekerheid, maar heel vaak gaat ze juist over onzekerheid. Voorstanders van de theorie dat de aarde opwarmt door mensen, beroepen zich op wetenschappelijke consensus hierover. Maar consensus is niet hetzelfde als onomstotelijk bewijs; wetenschap is namelijk geen kwestie van de meeste stemmen gelden.
Consensus is een prima uitgangspunt zolang er nog geen definitief bewijs is. Maar het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de VN, dat de broeikastheorie aanhangt, tracht die nu te verheffen tot bewijs. Dat is wetenschappelijk een stap te ver. Het IPCC houdt andersdenkenden buiten de deur. Maar deze 'sceptici' zijn niet een paar verdwaalde querulanten; het gaat hier om honderden serieuze onderzoekers die talloze gedegen artikelen publiceren in erkende wetenschappelijke tijdschriften. Dat het woord 'klimaatscepticus' zo'n negatieve klank heeft gekregen, komt doordat het thema is gekaapt door politici als Al Gore, die zich zo probeert te revancheren voor een verloren presidentsverkiezing.
Waarom is het zo zorgwekkend dat klimaatwetenschap is gepolitiseerd ? De aarde koelt inmiddels al bijna tien jaar af en volgens een publicatie in Nature van begin mei zou er door een omslag in oceaanstromingen nog wel eens een langere periode van afkoeling kunnen komen. Het probleem is dat de huidige IPCC-modellen geen rekening houden met de effecten van dergelijke stromingsveranderingen die de opname van atmosferische warmte in zee of de afgifte van warmte uit zeewater aan de atmosfeer beïnvloeden.
Als er onverhoopt een soort kleine ijstijd komt, die volgens de Nature-auteurs desalniettemin een tijdelijke onderbreking is van een voortgaande door mensen veroozaakte opwarmingstrend, dan is de kans groot dat het publieke vertrouwen in het gevestigde klimaatonderzoek wegvalt. De 'voorspelling' van diegenen die ons jaar in jaar uit hebben gewaarschuwd voor een jaar op jaar stijgende temperatuur komt dan niet uit. Veel mensen zullen denken dat ze zijn voorgelogen. Dat is gevaarlijk, want het is beslist niet uitgesloten dat mensen het klimaat veranderen, alleen zijn deze aanwijzingen omgeven met een grote onzekerheid, anders dan het IPCC en politici als Al Gore ons willen doen geloven. Wij moeten leren omgaan met die onzekerheid door in ons streven om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen een beginsel van proportionaliteit te leren hanteren: niet tot elke prijs, maar in een mate die we later niet hoeven te betreuren. De Europese emissiehandel die een geldverslindend bureaucratisch monstrum is, en CO2-injectie in de bodem ten koste van heel veel energie, zijn buitenproportioneel in relatie tot het te verwachten probleem. Een geleidelijke verschuiving van belastingheffing en importheffing door de Europese Unie van arbeid en toegevoegde waarde naar energie- en grondstoffenconsumptie lijkt veel beter haalbaar en effectiever. Zo kan de EU een vuist maken binnen de Wereldhandelsorganisatie WTO en een baken van verduurzaming in de wereldhandel vormen voor met name de vervuilende en verkwistende exporteconomie van China naar Europa.
Maar daarvoor is het noodzakelijk de klimaatwetenschap te depolitiseren. Het IPCC had nooit mogen ressorteren onder een politieke organisatie als de VN, maar dient zijn onderzoek met medeweging van de bestaande wetenschappelijke scepsis voort te zetten onder het aegis van wetenschappelijke organisaties, zoals de American Association for the Advancement of Science (AAAS) en de European Science Foundation.
Erwin van den Brink, hoofdredacteur
Die zogenaamde consensus kan op een heel ander niveau zijn dan hoe de politiek dat interpreteert. Misschien bestaat er wel consensus over de methode van onderzoekVoorstanders van de theorie dat de aarde opwarmt door mensen, beroepen zich op wetenschappelijke consensus hierover.
Nederlands Dagblad (28-5-2008) schreef:Nauwelijks steun voor klimaatwet
DEN HAAG - Het voorstel om vanaf 2010 op Prinsjesdag niet alleen een koffertje met de Miljoenennota, maar ook een blauw klimaatkoffertje te presenteren is niet enthousiast ontvangen in politiek Den Haag. Een groot aantal organisaties, waaronder Miliedefensie, Natuur en Milieu en de Dierenbescherming, kwam gisteren met een uitgewerkt voorstel voor een klimaatwet. De organisaties willen dat premier Jan Peter Balkenende in 2010 het eerste koffertje met een klimaatnota en een klimaatbegroting presenteert. Op Prinsjesdag krijgt de Tweede Kamer dan niet alleen de Miljoenennota aangeboden, maar ook een overzicht van maatregelen op klimaatgebied.
De initiatiefnemers vinden de huidige aanpak van het kabinet om de uitstoot van het broeikasgas CO2 terug te dringen te vrijblijvend en halfslachtig. Nederland hoeft niet het wiel uit te vinden, want Californië heeft al een klimaatwet en Groot-Brittannië en Australië willen dat voorbeeld volgen, zegt Milieudefensie. In de klimaatwet moet worden vastgelegd dat de uitstoot van CO2 jaarlijks 3 procent omlaag moet. Ook moet er extra geld (0,25 procent van het nationaal inkomen) naar ontwikkelingslanden om die te helpen de gevolgen van het veranderende klimaat op te vangen. Om dat te bereiken, moet de regering elke vijf jaar een klimaatplan opstellen met maatregelen.
Minister Jacqueline Cramer van Milieu reageerde gisteren terughoudend op het voorstel voor een klimaatwet. Ze ziet het plan als een ondersteuning van haar huidige beleid, maar zegt andere uitgangspunten te hebben als het gaat om het halen van milieudoelen. De coalitiepartijen PvdA en ChristenUnie zetten eveneens vraagtekens bij het initiatief. Diederik Samsom (PvdA) vroeg zich af of een wet „het meest geëigende middel" is om te bereiken dat klimaatafspraken ook echt worden nagekomen en klimaatbeleid even belangrijk wordt als financieel beleid. Esmé Wiegman (ChristenUnie) zei ook twijfels te hebben of een wet wel het goede instrument is. Het CDA heeft zich al eerder een tegenstander van een wet getoond. SP en GroenLinks steunen het initiatief, zij het met enkele kanttekeningen.
HP De Tijd (4-6-2008) schreef:'Een stijgende zeespiegel is niets nieuws'
Ooit leefden er haaien, neushoorns en tijgers in de Nederlandse delta. Zegt bioloog Jelle Reunier (54). Gesprek over fossielen, het ritme van de aarde en de nerveuze mens. 'De natuur gaat haar gang; misschien houden we daar niet zo van.'
(...)
"Verhoog de dijken met een meter of wat; dat is voor de komende driehonderd jaar echt voldoende.