Ja, wrijf het er maar in dat ik dat boek nog steeds een keer moet afschaffen. Een antwoord, al dan niet uit het boek, over wat we eind jaren ‘30 hadden buiten de witte handwegwijzers, zou fijn zijn voor diegenen die hun huiswerk nog niet hadden gedaan.Rein schreef: di 09 feb 2021, 10:40Lijkt mij wel iets om uit te zoeken en in boekvorm uit te geven of zo.........Pino schreef: di 09 feb 2021, 10:20 Wat hadden wij eigenlijk aan richtinggevende bewegwijzering vóór deze RVV 1941? Ik vermoed niet heel veel meer dan de kleine witte ANWB-handwegwijzers die hoofdzakelijk voor fietsers waren ontworpen. Langs de eerste snelwegen zal nog wel iets van berm-bewegwijzering hebben gestaan.
Wegenverkeersregeling 1941 (WVR 1941)
Moderator: Moderatoren
-
Pino
- 4x3 autosnelweg
- Berichten: 24252
- Lid geworden op: ma 28 feb 2005, 9:17
- Locatie: Sesamstraat
Re: Wegenverkeersregeling 1941 (RVV 1941)
-
Snelwegfreak
- Hoofdmoderator
- Berichten: 18595
- Lid geworden op: do 21 sep 2006, 16:02
Re: Wegenverkeersregeling 1941 (RVV 1941)
Tot 1931 waren er alleen de witte handwijzers. Toen verschenen de blauwe lage richtingborden. Vanaf 1935 kwamen de eerste blauwe voorwegwijzers. In de jaren '40 kwamen daar de uitsmijters met de bekende ruitertjes bij. Pas in de jaren '50 kwam er een systeem met meerdere voorwegwijzers.
Enne gojje mins blieft altied leave.
-
Coen Tunnel
- Voorzitter
- Berichten: 33407
- Lid geworden op: di 26 apr 2005, 11:39
- Locatie: Aan de 🅰2️⃣8️⃣
Re: Wegenverkeersregeling 1941 (RVV 1941)
Het heeft voor mij wel gewerkt, ik heb dat boek vandaag eindelijk een keer besteld.Pino schreef: di 09 feb 2021, 15:18Ja, wrijf het er maar in dat ik dat boek nog steeds een keer moet afschaffen. Een antwoord, al dan niet uit het boek, over wat we eind jaren ‘30 hadden buiten de witte handwegwijzers, zou fijn zijn voor diegenen die hun huiswerk nog niet hadden gedaan.Rein schreef: di 09 feb 2021, 10:40Lijkt mij wel iets om uit te zoeken en in boekvorm uit te geven of zo.........Pino schreef: di 09 feb 2021, 10:20 Wat hadden wij eigenlijk aan richtinggevende bewegwijzering vóór deze RVV 1941? Ik vermoed niet heel veel meer dan de kleine witte ANWB-handwegwijzers die hoofdzakelijk voor fietsers waren ontworpen. Langs de eerste snelwegen zal nog wel iets van berm-bewegwijzering hebben gestaan.![]()
-
Kaaiman
- Secretaris
- Berichten: 17986
- Lid geworden op: ma 26 jun 2006, 16:54
- Locatie: Hoogeveen
Re: Wegenverkeersregeling 1941 (RVV 1941)
Ik ben eens wat verder in de RVV-voorlopers gedoken en de volgende interessante punten heb ik gevonden.
Op 21 mei 1931 tekende Nederland in Genève het 'Verdrag van 31 maart 1931 tot het brengen van eenheid in de verkeerstekens' van de Volkerenbond, en ratificeerde dit op 1 november 1933. Het verdrag zou ook gaan gelden op Suriname, Curaçao en Nederlands-Indië. (Stb. 1933, 561)
In de jaren '30 was men bezig met een grote stelselwijziging ten aanzien van de voertuigen- en verkeerswetgeving, en daarin werd bovenstaand verdrag natuurlijk meegenomen. De Motor- en Rijwielwet van 1905 (Stb. 1905, 69), die in 1924 al eens vernieuwd was, zou worden vervangen door de Wegenverkeerswet 1935. Navenant zou het Motor- en Rijwielreglement 1927 (Stb. 1905, 294; Stb. 1927, 143) worden vervangen vervangen worden door het Wegenverkeersreglement 1938 (Stb. 1938, 577) en de Motor- en Rijwielbeschikking 1927 zou worden vervangen door de Wegenverkeersbeschikking 1939 (Stcrt 1939, 53).
Het WVR 1938 bevatte vooral algemene regels, die in de WVB 1939 in detail waren uitgewerkt. De WVB 1939 bevat dan ook de verkeersborden.
Het nieuwe wegenverkeersstelsel is echter nooit helemaal in werking getreden. De wetgeving werd aangepast aan de wensen van de Duitse bezetter, en in plaats van het Wegenverkeersreglement en de Wegenverkeersbeschikking werd uiteindelijk de vele malen eenvoudigere Wegenverkeersregeling 1941 ingevoerd, ingaande 9 december 1941.
In 1948 werd het besluit genomen om de WVR 1941, de WVR 1938 en de MRR 1927 in te trekken, wat met de invoering van het WVR 1950 per 1 januari 1951 is geëffectueerd.
Het doel is om deze informatie uiteindelijk in de Wegenwiki te gaan verwerken. Het is een interessant stukje historie waar vrijwel niets over op het wiki te vinden is, maar waarover wel veel op Delpher te vinden is.
Correcties welkom.
tl;dr
Hier staan de verkeersborden:
MRB 1905 Stcrt. 1905, 276 (kentekenplaten)
CICA 1909 Stb. 1910, 277
MRB 1927 Stcrt. 1927, 169
CICA 1926 Stb. 1928, 291
MRB 1934 Stcrt. 1934, 128
WVB 1939 Stcrt. 1939, 53
WVR 1941 Stb. 1941, S 555
WVR 1950 Stb. 1950, K 377
Op 21 mei 1931 tekende Nederland in Genève het 'Verdrag van 31 maart 1931 tot het brengen van eenheid in de verkeerstekens' van de Volkerenbond, en ratificeerde dit op 1 november 1933. Het verdrag zou ook gaan gelden op Suriname, Curaçao en Nederlands-Indië. (Stb. 1933, 561)
In de jaren '30 was men bezig met een grote stelselwijziging ten aanzien van de voertuigen- en verkeerswetgeving, en daarin werd bovenstaand verdrag natuurlijk meegenomen. De Motor- en Rijwielwet van 1905 (Stb. 1905, 69), die in 1924 al eens vernieuwd was, zou worden vervangen door de Wegenverkeerswet 1935. Navenant zou het Motor- en Rijwielreglement 1927 (Stb. 1905, 294; Stb. 1927, 143) worden vervangen vervangen worden door het Wegenverkeersreglement 1938 (Stb. 1938, 577) en de Motor- en Rijwielbeschikking 1927 zou worden vervangen door de Wegenverkeersbeschikking 1939 (Stcrt 1939, 53).
Het WVR 1938 bevatte vooral algemene regels, die in de WVB 1939 in detail waren uitgewerkt. De WVB 1939 bevat dan ook de verkeersborden.
Het nieuwe wegenverkeersstelsel is echter nooit helemaal in werking getreden. De wetgeving werd aangepast aan de wensen van de Duitse bezetter, en in plaats van het Wegenverkeersreglement en de Wegenverkeersbeschikking werd uiteindelijk de vele malen eenvoudigere Wegenverkeersregeling 1941 ingevoerd, ingaande 9 december 1941.
In 1948 werd het besluit genomen om de WVR 1941, de WVR 1938 en de MRR 1927 in te trekken, wat met de invoering van het WVR 1950 per 1 januari 1951 is geëffectueerd.
Het doel is om deze informatie uiteindelijk in de Wegenwiki te gaan verwerken. Het is een interessant stukje historie waar vrijwel niets over op het wiki te vinden is, maar waarover wel veel op Delpher te vinden is.
Correcties welkom.
tl;dr
Hier staan de verkeersborden:
MRB 1905 Stcrt. 1905, 276 (kentekenplaten)
CICA 1909 Stb. 1910, 277
MRB 1927 Stcrt. 1927, 169
CICA 1926 Stb. 1928, 291
MRB 1934 Stcrt. 1934, 128
WVB 1939 Stcrt. 1939, 53
WVR 1941 Stb. 1941, S 555
WVR 1950 Stb. 1950, K 377
Laatst gewijzigd door Kaaiman op ma 25 mar 2024, 23:29, 6 keer totaal gewijzigd.
Deur Drenthe • website over het Drentse provinciaal en rijkswegennet
@DeurDrenthe • volg het Drentse wegennieuws op Mastodon
@DeurDrenthe • volg het Drentse wegennieuws op Mastodon
-
Pino
- 4x3 autosnelweg
- Berichten: 24252
- Lid geworden op: ma 28 feb 2005, 9:17
- Locatie: Sesamstraat
Re: Wegenverkeersregeling 1941 (WVR 1941)
Op dit stukje Wegenwiki enige nóg oudere geschiedenis, met de allereerste internationale conventie van 1909. Voel je vrij daarmee verder aan de slag te gaan of een en ander uit te breiden tot een uitgebreider lemma (waarnaar je dan linkt in het geschiedenis-artikel)!
-
Kaaiman
- Secretaris
- Berichten: 17986
- Lid geworden op: ma 26 jun 2006, 16:54
- Locatie: Hoogeveen
Re: Wegenverkeersregeling 1941 (WVR 1941)
De Motor- en Rijwielbeschikking van 1927 vermeldt nog heel primitieve, tekstuele verkeersborden, nog primitiever dan die nu gebruikelijk zijn in de VS.
De oudste internationaal gestandaardiseerde borden gaan terug op de CICA 1909 (Convention Internationale relative a la Circulation des Automobiles). Daarin werden ook de eerste gestandaardiseerde landencodes op een wit ovaaltje ingevoerd. En een viertal standaard waarschuwingsborden, die toen nog rond waren met een pictogram, ondersteund door een tekst. Ik heb geen voorgeschreven kleur kunnen vinden, ze staan als zwarte borden met witte pictogrammen en teksten afgedrukt in het verdrag.
Opmerkelijk dat men bij de invoering van de primitieve Nederlandse standaardverkeersborden geen enkel pictogram heeft gebruikt. Wel zijn de vormen, en met name de kleuren van de borden categorisch herkenbaar. Snelheidsborden zijn rond en geel, verbodsborden zijn driehoeksvarianten en rood.
Wanneer deze gestandaardiseerde borden precies zijn ingevoerd, heb ik nog niet kunnen achterhalen. Ik heb wel gevonden dat provincies rond de vaststelling van de Motor- en Rijwielenwet 1905 'modellen der waarschuwingsborden' toegezonden kregen. Of dat precies dezelfde modellen zijn die in de MRB 1927 staan, heb ik dus nog niet kunnen vinden. Hoe dan ook, de borden van CICA 1909 waren een stuk vooruitstrevender in ontwerp dan de Nederlandse borden.
In 1934 werd de Motor- en Rijwielbeschikking gewijzigd, waarbij de regels en borden zijn vervangen naar aanleiding van het Verdrag van 1931. Daarmee komen ook voor het eerst de kleur- en vormcodes voor in de Nederlandse wetgeving zoals we die nu in Europa nog altijd kennen:
* Rond, wit met rode rand
* Driehoek, wit met rode rand
* Rond, blauw
* Vierkant, blauw
Ook wel grappig om te zien is hoe de standaardmaximumsnelheid, eerst voornamelijk bibeko, door de jaren heen veranderd is. Daarover vast ooit wel een keertje meer.
Het rijtje links naar verkeersborden in mijn vorige bericht heb ik nog wat uitgebreid.
De oudste internationaal gestandaardiseerde borden gaan terug op de CICA 1909 (Convention Internationale relative a la Circulation des Automobiles). Daarin werden ook de eerste gestandaardiseerde landencodes op een wit ovaaltje ingevoerd. En een viertal standaard waarschuwingsborden, die toen nog rond waren met een pictogram, ondersteund door een tekst. Ik heb geen voorgeschreven kleur kunnen vinden, ze staan als zwarte borden met witte pictogrammen en teksten afgedrukt in het verdrag.
Opmerkelijk dat men bij de invoering van de primitieve Nederlandse standaardverkeersborden geen enkel pictogram heeft gebruikt. Wel zijn de vormen, en met name de kleuren van de borden categorisch herkenbaar. Snelheidsborden zijn rond en geel, verbodsborden zijn driehoeksvarianten en rood.
Wanneer deze gestandaardiseerde borden precies zijn ingevoerd, heb ik nog niet kunnen achterhalen. Ik heb wel gevonden dat provincies rond de vaststelling van de Motor- en Rijwielenwet 1905 'modellen der waarschuwingsborden' toegezonden kregen. Of dat precies dezelfde modellen zijn die in de MRB 1927 staan, heb ik dus nog niet kunnen vinden. Hoe dan ook, de borden van CICA 1909 waren een stuk vooruitstrevender in ontwerp dan de Nederlandse borden.
In 1934 werd de Motor- en Rijwielbeschikking gewijzigd, waarbij de regels en borden zijn vervangen naar aanleiding van het Verdrag van 1931. Daarmee komen ook voor het eerst de kleur- en vormcodes voor in de Nederlandse wetgeving zoals we die nu in Europa nog altijd kennen:
* Rond, wit met rode rand
* Driehoek, wit met rode rand
* Rond, blauw
* Vierkant, blauw
Ook wel grappig om te zien is hoe de standaardmaximumsnelheid, eerst voornamelijk bibeko, door de jaren heen veranderd is. Daarover vast ooit wel een keertje meer.
Het rijtje links naar verkeersborden in mijn vorige bericht heb ik nog wat uitgebreid.
Deur Drenthe • website over het Drentse provinciaal en rijkswegennet
@DeurDrenthe • volg het Drentse wegennieuws op Mastodon
@DeurDrenthe • volg het Drentse wegennieuws op Mastodon
-
Kaaiman
- Secretaris
- Berichten: 17986
- Lid geworden op: ma 26 jun 2006, 16:54
- Locatie: Hoogeveen
Re: Wegenverkeersregeling 1941 (WVR 1941)
Wijzigingen Motor- en Rijwielenreglement (met hier en daar modellen verkeersborden), ook voor mijn eigen referentie:
1905
1908
1910
1920
Kortom:
Vanaf 1905 waren er vrij specifieke verbodsborden (driehoekvarianten, rood), waar in 1908 nog enkele algemenere verbodsborden aan toegevoegd werden. Er was één bord voor een maximumsnelheid (rond, groen), alleen toe te passen bibeko daar waar nodig. Ten slotte was er nog een bord 'rijwielpad'. In 1910 werden vier internationale waarschuwingsborden toegevoegd (rond, blauw). Gaandeweg werden nog enkele verbodsborden toegevoegd in 1917 en 1919.
In 1924 werd de Motor- en Rijwielenwet flink herzien, en naar aanleiding daarvan in 1927 ook het Motor- en Rijwielenreglement en de Motor- en Rijwielenbeschikking. De meest opvallende wijziging in de verkeersborden was dat de ronde, groene snelheidsborden vervangen door ronde, gele snelheidsborden, die voortaan kennelijk ook bubeko toegepast konden worden. Aan de vier CICA-borden werd niets gewijzigd, evenmin werden ze integraal als (Nederlandstalig) bordmodel opgenomen.
In 1926 werd de CICA gewijzigd (Stb. 1928, 291). De waarschuwingsborden kregen in plaats van een ronde nu de bekende driehoekige vorm. Bovendien werd het rijtje uitgebreid met een nieuw bord; er werd voortaan onderscheid gemaakt tussen wel en niet-beveiligde spoorwegovergangen. Verder werd er nog een gevarendriehoek toegevoegd (alleen contour, zonder vulling) die een kleiner formaat had en kon worden toegepast indien de grote versie met een pictogram niet geplaatst kon worden.
Laatste versie van de Motor- en Rijwielenwetgeving, uitgave 1932 met aanvullingen tot 1936: https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB18:002548000
En nog een laatste feitje voor vandaag: op 16 juli 2024 is het precies 90 jaar geleden dat in Nederland de moderne, internationale verkeersborden werden ingevoerd, zoals we die nu grotendeels ook nog steeds kennen.
1905
1908
1910
1920
Kortom:
Vanaf 1905 waren er vrij specifieke verbodsborden (driehoekvarianten, rood), waar in 1908 nog enkele algemenere verbodsborden aan toegevoegd werden. Er was één bord voor een maximumsnelheid (rond, groen), alleen toe te passen bibeko daar waar nodig. Ten slotte was er nog een bord 'rijwielpad'. In 1910 werden vier internationale waarschuwingsborden toegevoegd (rond, blauw). Gaandeweg werden nog enkele verbodsborden toegevoegd in 1917 en 1919.
In 1924 werd de Motor- en Rijwielenwet flink herzien, en naar aanleiding daarvan in 1927 ook het Motor- en Rijwielenreglement en de Motor- en Rijwielenbeschikking. De meest opvallende wijziging in de verkeersborden was dat de ronde, groene snelheidsborden vervangen door ronde, gele snelheidsborden, die voortaan kennelijk ook bubeko toegepast konden worden. Aan de vier CICA-borden werd niets gewijzigd, evenmin werden ze integraal als (Nederlandstalig) bordmodel opgenomen.
In 1926 werd de CICA gewijzigd (Stb. 1928, 291). De waarschuwingsborden kregen in plaats van een ronde nu de bekende driehoekige vorm. Bovendien werd het rijtje uitgebreid met een nieuw bord; er werd voortaan onderscheid gemaakt tussen wel en niet-beveiligde spoorwegovergangen. Verder werd er nog een gevarendriehoek toegevoegd (alleen contour, zonder vulling) die een kleiner formaat had en kon worden toegepast indien de grote versie met een pictogram niet geplaatst kon worden.
Laatste versie van de Motor- en Rijwielenwetgeving, uitgave 1932 met aanvullingen tot 1936: https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB18:002548000
En nog een laatste feitje voor vandaag: op 16 juli 2024 is het precies 90 jaar geleden dat in Nederland de moderne, internationale verkeersborden werden ingevoerd, zoals we die nu grotendeels ook nog steeds kennen.
Laatst gewijzigd door Kaaiman op wo 17 apr 2024, 14:16, 1 keer totaal gewijzigd.
Deur Drenthe • website over het Drentse provinciaal en rijkswegennet
@DeurDrenthe • volg het Drentse wegennieuws op Mastodon
@DeurDrenthe • volg het Drentse wegennieuws op Mastodon
-
Kaaiman
- Secretaris
- Berichten: 17986
- Lid geworden op: ma 26 jun 2006, 16:54
- Locatie: Hoogeveen
Re: Wegenverkeersregeling 1941 (WVR 1941)
Inmiddels heb ik weten te achterhalen dat de CICA-borden blauw met wit pictogram waren. Vanaf 1909 waren ze rond, vanaf 1926 driehoekig.
De borden werden niet geplaatst door de overheid, maar door belangenverenigingen. We kennen de ANWB natuurlijk als de vereniging die zich met bewegwijzering bezig hield, maar er waren ook de Koninklijke Nederlandse Automobiel Club (KNAC), de Koninklijke Nederlandse Motorwielrijders Vereniging (KNMV) en de Bond voor Bedrijfsautohouders in Nederland (BBN).
In eind jaren '20 was het vooral de BBN die waarschuwingsborden plaatste bij talloze onbewaakte overwegen op het onderliggend wegennet. Eenzelfde constructie dus als de ANWB voor bewegwijzering: de organisatie plaatst, de overheid vergunt slechts.
Fotografisch bewijs uit 1929:

Bron: https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB ... g21:a00015
Artikel uit 1928 over de bebording van spoorwegovergangen
Artikel uit 1929 over de 500e overweg die van voorwaarschuwingsborden werd voorzien
Overigens is er bijzonder weinig beeldmateriaal van verkeersborden van voor de oorlog. Wegwijzers en willekeurige borden met opschriften zijn vaak nog wel te vinden, maar 'gewone' gestandaardiseerde verkeersborden zijn een zeldzaamheid.
De borden werden niet geplaatst door de overheid, maar door belangenverenigingen. We kennen de ANWB natuurlijk als de vereniging die zich met bewegwijzering bezig hield, maar er waren ook de Koninklijke Nederlandse Automobiel Club (KNAC), de Koninklijke Nederlandse Motorwielrijders Vereniging (KNMV) en de Bond voor Bedrijfsautohouders in Nederland (BBN).
In eind jaren '20 was het vooral de BBN die waarschuwingsborden plaatste bij talloze onbewaakte overwegen op het onderliggend wegennet. Eenzelfde constructie dus als de ANWB voor bewegwijzering: de organisatie plaatst, de overheid vergunt slechts.
Fotografisch bewijs uit 1929:

Bron: https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB ... g21:a00015
Artikel uit 1928 over de bebording van spoorwegovergangen
Artikel uit 1929 over de 500e overweg die van voorwaarschuwingsborden werd voorzien
Overigens is er bijzonder weinig beeldmateriaal van verkeersborden van voor de oorlog. Wegwijzers en willekeurige borden met opschriften zijn vaak nog wel te vinden, maar 'gewone' gestandaardiseerde verkeersborden zijn een zeldzaamheid.
Deur Drenthe • website over het Drentse provinciaal en rijkswegennet
@DeurDrenthe • volg het Drentse wegennieuws op Mastodon
@DeurDrenthe • volg het Drentse wegennieuws op Mastodon
-
Snelwegfreak
- Hoofdmoderator
- Berichten: 18595
- Lid geworden op: do 21 sep 2006, 16:02
Re: Wegenverkeersregeling 1941 (WVR 1941)
Ik kwam deze tegen op Marktplaats: https://www.marktplaats.nl/v/verzamelen ... philips-gm Misschien wel leuk in dit kader.Kaaiman schreef: ma 25 mar 2024, 20:48 In 1934 werd de Motor- en Rijwielbeschikking gewijzigd, waarbij de regels en borden zijn vervangen naar aanleiding van het Verdrag van 1931. Daarmee komen ook voor het eerst de kleur- en vormcodes voor in de Nederlandse wetgeving zoals we die nu in Europa nog altijd kennen:
Enne gojje mins blieft altied leave.
-
Pino
- 4x3 autosnelweg
- Berichten: 24252
- Lid geworden op: ma 28 feb 2005, 9:17
- Locatie: Sesamstraat
Re: Wegenverkeersregeling 1941 (WVR 1941)
Dit is nog wel een aardig artikel over de geleidelijke internationale harmonisatie van verkeersborden tot 1940. Inclusief een paar afbeeldingen.
Unravelling hieroglyphs van Frank Schipper.
Ik heb inmiddels trouwens het een en ander over deze vroege verkeersverdragen en internationale harmonisatie beschreven op de Wegenwiki, als voorgeschiedenis van het Verdrag van Wenen.
Unravelling hieroglyphs van Frank Schipper.
Ik heb inmiddels trouwens het een en ander over deze vroege verkeersverdragen en internationale harmonisatie beschreven op de Wegenwiki, als voorgeschiedenis van het Verdrag van Wenen.
-
Pino
- 4x3 autosnelweg
- Berichten: 24252
- Lid geworden op: ma 28 feb 2005, 9:17
- Locatie: Sesamstraat
Re: Wegenverkeersregeling 1941 (WVR 1941)
Ik vond online wat oude jaargangen van het Italiaanse tijdschrift Le Strade uit de jaren ‘50. Dat doomscrollt beter dan de bekende online platforms, want je komt leuke weetjes tegen over de geschiedenis van Italiaanse wegen - en soms iets dat uit andere landen wordt gerapporteerd. Over Nederland komt daar een artikeltje langs over maximumsnelheid bibeko per 1 januari 1951, oftewel bij invoering van het Wegenverkeersreglement 1950. Zie Le Strade 1953, pagina 188.Kaaiman schreef: ma 25 mar 2024, 20:48 Ook wel grappig om te zien is hoe de standaardmaximumsnelheid, eerst voornamelijk bibeko, door de jaren heen veranderd is. Daarover vast ooit wel een keertje meer.
Het bericht stelt dat per 1 januari 1951 alle snelheidsbeperkingen binnen de bebouwde kom in Nederland waren afgeschaft en dat de te rijden snelheden voortaan werden overgelaten aan de inschatting door de weggebruiker. In het bericht wordt een kritische bijdrage aangehaald van de Rotterdamse hoofdinspecteur Müller, in Révue Internationale de la Securité Routière, die met zoveel woorden omschrijft dat de toename van het verkeer na de oorlog in toenemende mate tot excessen leidde. Daarom was men in Rotterdam vanaf 1949 een limiet van 60 km/h gaan hanteren (vóór de oorlog was dat 40 geweest). Maar dat ging onder het WVR 1950 dus niet meer. Conclusie van Müller: door het afschaffen van verboden onder het motto “volwassenen kunnen zelf wel bepalen wat goed is” gaat de verkeersveiligheid achteruit.
We weten dat het vervolgens tot 1957 zou duren tot een algemene maximumsnelheid bibeko zou worden ingevoerd van 50 (artikel 61a WVR 1950). Betekent dat dat de historie min of meer zo is?
- vóór WO2: gemeentes mogen zelf maximumsnelheden invoeren; mogen daarbij alleen niet onrealistisch laag gaan zitten
- WO2: Duitsers voeren 40 in
- Bevrijding: Duitse regeling afgeschaft onder handhaving van het grootste deel van de rest van het WVR 1941 (Koninklijk Besluit Bezettingsmaatregelen van 17 september 1944); terug naar vooroorlogse regeling
- 1951: algemene regeling dat de weggebruiker zelf maar moet bepalen; gemeentes mogen geen eigen algemene regelingen meer treffen, alleen voor bijzondere situaties.
- 1957: invoering artikel 61a WVR 1950
In het WVR 1950 lees ik overigens niet letterlijk een regeling over maximumsnelheid, behalve dat er een paar worden genoemd voor zwaar verkeer op B-wegen en dergelijke. De omschreven constellatie zou in zoverre volgen uit het feit dat het WVR 1950 dus geen regel geeft anders dan artikel 53 (wat de open norm "bestuurders moeten hun snelheid zo regelen dat ze tijdig tot stilstand kunnen komen" geeft), in combinatie met het feit dat de bevoegdheid van de gemeentes om zaken lokaal te regelen niet langer bestond. Dat laatste lijkt dan te volgen uit de eveneens op 1 januari 1951 in werking getreden Wegenverkeerswet 1935. Waarvan artikel 7 bepaalt "Ten aanzien van bepaalde binnen bebouwde kommen van gemeenten gelegen wegen, waarop in het algemeen eene zeer groote verkeersdrukte heerscht, kan voor alle of voor één of meer categorieën van motorrijtuigen of voor motorrijtuigen, door middel waarvan één of meer rij- of voertuigen worden voortbewogen, door den gemeenteraad onder goedkeuring van Gedeputeerde Staten eene maximum-snelheid van 15 km per uur worden vastgesteld, mits de verordening voorschriften bevat ter verzekering, dat de in acht te nemen maximum-snelheid wordt aangegeven op door Onzen Minister vast te stellen en in de Staatscourant bekend te maken wijze."
Artikel 7 Wegenverkeerswet 1935 was in die zin feitelijk het einde van een wirwar aan regelingen in APVs, die de commissie die in de jaren '30 verantwoordelijk was voor de nieuwe verkeersregeling een doorn in het oog was geweest (en de autobezitters trouwens ook). Maar het leidde dus tot een regeling waarin de overheid zich totaal terugtrok onder het motto van eigen verantwoordelijkheid. Die misschien in de jaren '30 nog kon werken, en in de schaarse eerste jaren na de oorlog ook, maar die al snel tegen zijn grenzen aan zou lopen. Iets dat wellicht op 1 januari 1951, het moment waarop de Wegenverkeerswet 1935 dan eindelijk in werking trad, eigenlijk al het geval was.