Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Over de relatie tussen verkeer en milieu

Moderator: Moderatoren

Gebruikersavatar
Chris
Moderator
Berichten: 74830
Lid geworden op: zo 27 feb 2005, 15:19
Locatie: NL

Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Chris » di 14 apr 2020, 20:32

Er is onderzoek gedaan naar de toepassing van thermisch gereinigde grond (TGG) binnen Rijkswaterstaatprojecten.

Thermisch gereinigde grond is een methode van hergebruik van vervuilde grond, veelal voor aarden banen (taluds) van wegen. Het blijkt nu dat hier twee problemen mee zijn, de kwaliteit van TGG is soms onvoldoende gebleken (aanwezigheid zware metalen, benzeen, sulfaat, etc.) waardoor dit een milieurisico op verspreiding is. Daarnaast zijn er civieltechnische problemen, er kan deformatie en verstijving ontstaan.

TGG is visueel goed herkenbaar tijdens de bouw van aarden banen: het betreft pikzwarte grond.
Een voorbeeld: de A4 bij Steenbergen:
Afbeelding
Foto: Rijkswaterstaat Beeldbank / Joop van Houdt

Inspectie Leefomgeving en Transport: https://www.ilent.nl/onderwerpen/bodemt ... igde-grond

Wat is TGG?
Thermisch reinigen is een manier om ernstig vervuilde grond en teerhoudend asfalt (afkomstig van wegonderhoud) schoon te maken. Het reinigingsbedrijf haalt bijvoorbeeld olieresten, PAK’s, benzeen en andere organische verontreinigingen uit grond en asfalt door die in een oven te verhitten. Thermisch gereinigde grond is hiervan het eindproduct. Dit gereinigde materiaal is onder bepaalde voorwaarden bruikbaar als opvulling van bijvoorbeeld dijken, geluidswallen en wegen.

Problemen met TGG
Op een aantal locaties zijn stoffen uit de TGG gespoeld (uitlogen) die schadelijk zijn voor het milieu. De voornaamste problemen die daarbij optraden, zijn de verspreiding van sulfaat, zware metalen, benzeen en hoge pH-waarden. Hierdoor is het vertrouwen van afnemers in TGG geschaad en willen ze de gereinigde grond niet meer gebruiken. Daarom stapelen de voorraden TGG zich op bij de reinigers. En als gevolg daarvan ontstaan problemen bij (wegen-)bouwprojecten, omdat grondsaneerders de vervuilde grond en asfalt niet meer aan de grondreinigers kunnen toeleveren.


En de problemen als opvulling voor dijklichamen:

Thermisch gereinigde grond heeft een aantal eigenschappen die afwijken van natuurlijke grond. Zo is de korrelverdeling anders, de waterdoorlatendheid lager, de stijfheid hoger, bevat het minder organische stof (maar wel koolstof) en is het materiaal basischer (de pH is hoger). TGG bevat soms wat meer kleideeltjes (hoger percentage aan fijne fractie). Er kan verkitting optreden dat de hogere stijfheid verklaart. Hierdoor kan er mogelijk een monolithisch grondlichaam ontstaan, dat gevoelig is voor scheurvorming. Het materiaal is soms lastig te verdichten vanwege de hydrofobe eigenschappen. TGG bevat meestal ongebluste kalk. Ongebluste kalk veroorzaakt in combinatie met water een basische oplossing. Dit basische water kan invloed hebben op onderliggende veenlagen, maar ook effect hebben op de uitloging van stoffen uit de TGG. Tevens is het mogelijk dat het materiaal gaat zwellen.

Factoren die de kans op deformatie vergroten:
* Hoge grondwaterstand: TGG kan vochtig worden, waardoor de kans op verkitting, zwel en scheurvorming mogelijk kan toenemen
* Dikke laag TGG: Bij een dikke laag TGG, is de kans groter dat er verkitting, zwel en scheurvorming mogelijk kan optreden
* Veel TGG aanwezig: Indien er veel TGG aanwezig in een groot werk, dan zal de omvang van mogelijke civieltechnische deformatie groot zijn
* Klei of veen onder het werk: Percolatiewater kan dan minder goed weglopen, dus is de kans op vochtig worden groter. Ook is er dan een grotere kans op zetting, waardoor er een grotere kans op scheurvorming kan ontstaan
* Geen bovenafdichting aanwezig: TGG kan vochtig worden door hemelwaterpercolatie, waardoor de kans op verkitting, zwel en scheurvorming groter is


Dit heb ik overgenomen uit een rapport van Tauw: https://www.rijksoverheid.nl/ministerie ... ureau-tauw

De voornaamste toepassingsvorm van thermisch gereinigde grond:
Afbeelding

Afbeelding

Dit klinkt als een potentieel groot probleem voor de toekomst. Tauw heeft voor Rijkswaterstaat alle projecten met TGG geïnventariseerd, met daarbij het risico op verspreiding (milieu-probleem) en deformatie (civiel-technisch probleem).
Het leest een beetje als dezelfde problemen met de hoogovenslakken die destijds zijn toegepast. Het is een stukje mislukte circulariteit.

Hier de onderzochte rijkswegprojecten, gesorteerd op het risico deformatie. Het is kennelijk vooral in Zuid-Nederland veel toegepast.
Afbeelding

Gebruikersavatar
captain007
Forumbeheerder
Berichten: 8674
Lid geworden op: di 21 okt 2008, 16:21
Locatie: Beneden-Leeuwen

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door captain007 » wo 15 apr 2020, 10:29

^^ Klinkt wel als een serieus probleem wat potentieel heel veel geld kan gaan kosten om op te lossen. Wat ik mij dan wel afvraag is waarom dit dan niet op voorhand onderzocht is, of was hier dan gewoon te weinig expertise mee? Overigens vraag ik mij af of dat niet ook het geval is met andere stoffen die men in de bodem stopt, zoals granuliet waar hier in de gemeente waar ik woon een hoop over te doen is. Volgens mij ook een gevolg van het zoveel mogelijk circulair willen werken, maar daarbij niet volledig in kaart gebracht wat de risico's zijn.

Rogier
expressweg
Berichten: 4956
Lid geworden op: zo 27 feb 2005, 15:54

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Rogier » wo 15 apr 2020, 11:13

Afwachten wat de gevolgen kunnen zijn, maar het kan meevallen., zodat er geen holtes ontstaan, verwacht ik weinig problemen.

Peter
2x4 autosnelweg
Berichten: 10190
Lid geworden op: di 01 mar 2005, 8:42
Locatie: Gieten

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Peter » wo 15 apr 2020, 11:59

Bij hoogovenslakken trad ook (over soms tientallen jaren) zwelling op, waardoor je lokale ribbels kreeg in meestal de dwarsrichting.
Meestal is meegewogen dat overgebleven verontreinigingen langzaam in het grondwater komen. Dat is meestal geen enkel probleem, maar er zijn altijd burgers en politici die op de noodtrom drummen als de achtergrondwaarde verdubbelt (maar het gebied geen drinkwatergebied is). Net zo als met asbest in de diepere ondergrond.
130 km/h ? Dan haalt de trein me nog steeds in ...

Gebruikersavatar
Chris
Moderator
Berichten: 74830
Lid geworden op: zo 27 feb 2005, 15:19
Locatie: NL

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Chris » wo 15 apr 2020, 12:24

Dit is een toepassing van circulariteit die kennelijk problematisch is.

Je hebt volgens mij drie verschillende soorten hergebruik in aarden banen;
* hoogovenslakken, die werden erg problematisch vanwege uitzetten.
* bodemas van verbrandingsinstallaties, moet erg goed afgesloten worden om verontreiniging te voorkomen.
* thermisch gereinigde grond, blijkt nu dus ook een probleem te zijn.

In het Tauw rapport wordt overigens ook aangegeven dat men vaak niet goed op de hoogte is van wat ze eigenlijk gebouwd hebben. As built (revisie) tekeningen blijken nogal eens te ontbreken.

Gebruikersavatar
Chris
Moderator
Berichten: 74830
Lid geworden op: zo 27 feb 2005, 15:19
Locatie: NL

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Chris » di 21 apr 2020, 19:41

Op dit satellietbeeld van 2016 zie je ook pikzwarte grond bij de nieuwe verbindingsweg tussen Echteld en de aansluiting Echteld (A15/N322). Dat suggereert ook de toepassing van thermisch gereinigde grond. Ik denk niet dat dit in de lijst van het rapport van Tauw staat omdat dit geen rijkswaterstaatproject is.

Afbeelding

Gebruikersavatar
Chris
Moderator
Berichten: 74830
Lid geworden op: zo 27 feb 2005, 15:19
Locatie: NL

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Chris » vr 16 apr 2021, 10:55

Naast deformatie is het probleem ook dat de thermisch gereinigde grond niet schoon genoeg is voor hergebruik. Eénvandaag bericht daar over: https://eenvandaag.avrotros.nl/item/om- ... nederland/

Het probleem is dat het grondwater vervuild raakt. Dit kwam aan het licht toen er rond de Bunschoterdijk veel kalveren dood gingen. Alleen al de sanering van die dijk kost 32 miljoen euro.

Wegen die genoemd worden zijn de A2 rond Eindhoven, A2 rond Den Bosch, A2 Culemborg - Deil, A4 rond Halsteren, A5 Westrandweg, A7 Hoorn, A12 Moordrechtboog, A16 knooppunt Princeville, A16 knooppunt Klaverpolder, A50 bij Nistelrode en Paalgraven en A58 rond Etten-Leur.

Het grootste deel is dus in Zuid-Nederland (zoals hier al eerder werd vastgesteld).

Gebruikersavatar
Kaaiman
Secretaris
Berichten: 17218
Lid geworden op: ma 26 jun 2006, 16:54
Locatie: Hoogeveen

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Kaaiman » vr 16 apr 2021, 11:01

Het programma De Vuilnisman (KRO-NCRV) heeft ook twee problematische voorbeelden van circulair gebruik van afvalstoffen in de wegenbouw onder de loep genomen. Bij de ene aflevering ging het over verontreinigd bodemas van de verdubbeling N206 RijnlandRoute door aannemer en bodemas'producent' Boskalis (https://www.npostart.nl/de-vuilnisman/2 ... KN_1725837) en bij de andere aflevering over hoogovenslakken met ongebluste kalk, waarbij in de regen een onafgedekt weglichaam werd opgeworpen (https://www.npostart.nl/de-vuilnisman/2 ... KN_1725840).

Deur Drenthe • website over het Drentse provinciaal en rijkswegennet
@DeurDrenthe • volg het Drentse wegennieuws op Mastodon

Gebruikersavatar
Chris
Moderator
Berichten: 74830
Lid geworden op: zo 27 feb 2005, 15:19
Locatie: NL

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Chris » za 17 jul 2021, 11:07

Een kamerbrief over thermisch gereinigde grond: https://www.rijksoverheid.nl/ministerie ... valbedrijf

Een paar quotes:

In de afgelopen jaren zijn drie locaties waar TGG is toegepast specifiek in beeld gekomen (Westdijk, Perkpolder, Plas van Heenvliet). Voor de Westdijk geldt dat besloten is deze te saneren. De in de Westdijk toegepaste TGG wordt op dit moment verwijderd.

Voor de Plas van Heenvliet stelt het RIVM dat er geen gezondheidsrisico is voor de recreanten. Voor Perkpolder stelt het RIVM dat de toegepaste TGG is afgedekt waardoor geen directe blootstelling aan TGG mogelijk is en er geen risico’s zijn voor de volksgezondheid.

In grootschalige toepassingen van TGG moet op grond van het Besluit Bodemkwaliteit altijd een schone leeflaag worden aangebracht. Hierdoor geldt in zijn algemeenheid dat in dergelijke projecten direct contact met TGG niet zal plaatsvinden en dat bij een intacte laag effecten op de volksgezondheid niet waarschijnlijk zijn.

Dit is toch wel een probleem dat blijft rondwaren. De sanering van de Westdijk kost meer dan 32 miljoen euro: https://www.vallei-veluwe.nl/actueel/ni ... -westdijk/

Jeff
expressweg
Berichten: 2903
Lid geworden op: za 12 mei 2018, 10:48

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Jeff » za 17 jul 2021, 16:18

De Plas van Heenvliet heeft als backup voor "De Slufter" gediend. Daar is eerst een grote hoop grond uitgehaald en vervolgens gedeeltelijk gedempt met havenslib en andere "niet zo schone grond".

Hoe hoog of laag het RIVM of andere verantwoordelijke overheidsinstantie zal beweren dat het veilig is, zal ik wel 5x nadenken om daar het water in te gaan. Fietsen en/of wandelen geloof ik wel, omdat de Chemi-industrie letterlijk aan de overkant ligt

Gebruikersavatar
Chris
Moderator
Berichten: 74830
Lid geworden op: zo 27 feb 2005, 15:19
Locatie: NL

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Chris » ma 27 sep 2021, 22:19

Andere problemen met hergebruik van afvalstoffen als taluds;

De Centrale As (N356) in Friesland (staalslakken): viewtopic.php?p=1180222#p1180222

De N206 tussen Leiden en Katwijk (bodemas): https://www.rijksoverheid.nl/documenten ... s-n206-weg

Schelpenpaadje
2x2 autosnelweg
Berichten: 5523
Lid geworden op: wo 10 feb 2016, 9:54

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Schelpenpaadje » ma 27 sep 2021, 22:54

Schelpenpaadje schreef: ma 27 sep 2021, 22:34
Bij het nieuwe knooppunt Joure waren er problemen met onvoldoende beschermde bodemas. Ook bij dit project was de provincie Friesland (mede-)opdrachtgever. Er is wel folie toegepast maar die sloot niet overal goed af:
https://lc.nl/friesland/Zorgen-over-wat ... 48013.html

Rogier
expressweg
Berichten: 4956
Lid geworden op: zo 27 feb 2005, 15:54

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Rogier » di 28 sep 2021, 8:07

Chris schreef: ma 27 sep 2021, 22:19 Andere problemen met hergebruik van afvalstoffen als taluds;

De Centrale As (N356) in Friesland (staalslakken): viewtopic.php?p=1180222#p1180222

De N206 tussen Leiden en Katwijk (bodemas): https://www.rijksoverheid.nl/documenten ... s-n206-weg
De A27 bij de Stichtse brug waar men een paar jaar geleden de afdichting aangepast heeft, hier waren er dus grote problemen.
Verder de N302 bij Harderwijk, echter hier geen problemen volgens mij i.v.m. goede uitvoering.

Gebruikersavatar
Chris
Moderator
Berichten: 74830
Lid geworden op: zo 27 feb 2005, 15:19
Locatie: NL

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Chris » wo 19 apr 2023, 16:43

Staalslakken:
ILT schreef: ILT ziet risico’s bij toepassing staalslakken

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) signaleert dat de wettelijke regels voor het gebruik van staalslakken de risico’s voor mens en milieu niet voldoende afdekken. Deze conclusie trekt de ILT op basis van een studie die het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in opdracht van de ILT heeft gedaan. Bij het toepassen van staalslakken in grote hoeveelheden en in dikkere lagen ontstaan grotere risico’s, dan bij het opstellen van de wetgeving het uitgangspunt was. Deze risico’s gaan over het vrijkomen en verspreiden van (mogelijk) schadelijke stoffen in het milieu.

Staalslakken
Staalslakken zijn een bijproduct uit de staalindustrie. Ze worden vaker en in grotere hoeveelheden toegepast in grondwerken (bv. wegen, grond-, geluidswallen) en om stortplaatsen op te vullen of op te hogen. Als staalslakken in contact komen met regen- of grondwater, komen er schadelijke stoffen vrij. Uit de studie studie van het RIVM van het RIVM blijkt dat in grootschalige toepassingen een extreem lage zuurgraad, en daardoor mobiliteit van zware metalen en andere schadelijke stoffen, ontstaat. Uitspoeling van deze stoffen kan o.a. leiden tot meer vissterfte en afsterven van water- en bodemleven.

Geen norm
De regels voor het veilig voor mens en milieu toepassen van bouwstoffen zijn beschreven in het Besluit bodemkwaliteit (Bbk). Als LD-staalslakken hieraan voldoen, zijn ze vrij toepasbaar. De ILT ziet een risico, omdat sommige stoffen - waaronder zware metalen - niet zijn genormeerd. Ook zijn er geen normen opgenomen voor de zuurgraad (pH). Juist door deze Ph komen er stoffen vrij.

Voor risicovolle bouwstoffen is in de wet een verplichting opgenomen voor het isoleren, beheersen en controleren (IBC) van de bouwstof om risico’s voor het milieu tegen te gaan. Staalslakken zijn volgens de wetgeving geen IBC-bouwstoffen. Dit betekent dat er geen wettelijke verplichting voor isoleren, beheersen en controleren bestaat. Ook is er geen meldplicht bij het bevoegd gezag. Hierdoor is de mogelijkheid tot controle en handhaving zeer beperkt.

Toepassing
Voor aannemers zijn staalslakken goedkoper in gebruik dan zand en grind. Dit geeft een prikkel om meer staalslakken op een locatie te gebruiken dan nodig is of om staalslakken toe te passen terwijl dat niet noodzakelijk is. Bij ophogingen en aanvullingen zal door initiatiefnemers eerder worden gekozen voor staalslakken waar geld mee wordt verdiend dan voor bouwmateriaal waarvoor moet worden betaald.

Toezicht
De ILT voert momenteel een inspectie uit bij de Nederlandse leverancier van staalslakken om te controleren of deze zich houdt aan de certificeringseisen van het Besluit bodemkwaliteit. Ook onderzoekt de inspectie of deze bouwstoffen terecht zijn ingedeeld als ‘niet gevaarlijk’ bij de gevaarindeling van stoffen volgens de Europese CLP-verordening (Classificatie, Labelen en Verpakken van stoffen).
https://www.ilent.nl/actueel/nieuws/202 ... aalslakken

Schelpenpaadje
2x2 autosnelweg
Berichten: 5523
Lid geworden op: wo 10 feb 2016, 9:54

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Schelpenpaadje » vr 07 jul 2023, 13:00

^^ Staatssecretaris Heijnen wil maatregelen nemen om verontreiniging door staalslakken in de toekomst te voorkomen. Er wordt gekeken naar de regels, handhaving en een mogelijke vergunnings- of meldplicht:

https://www.omropfryslan.nl/nl/nieuws/1 ... -voorkomen

Schelpenpaadje
2x2 autosnelweg
Berichten: 5523
Lid geworden op: wo 10 feb 2016, 9:54

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Schelpenpaadje » wo 13 sep 2023, 11:21

Het Openbaar Ministerie geeft in haar onderzoek over de milieuproblemen die ontstonden bij het gebruik van staalslakken in de Sintrale As aan, dat de Provincie en aannemer Heijmans niet verder worden vervolgd. Wanneer de laatste probleemlocatie wordt aangepakt is niet duidelijk.

Bron en meer: https://www.rtvnof.nl/om-gaat-provinsje ... ng/629123/

Schelpenpaadje
2x2 autosnelweg
Berichten: 5523
Lid geworden op: wo 10 feb 2016, 9:54

Re: Thermisch gereinigde grond (TGG) in de wegenbouw

Bericht door Schelpenpaadje » do 12 okt 2023, 19:32

In opdracht van de provincie Fryslân pakt aannemer Heijmans de komende tijd ook het laatste problematische deel van de Centrale As aan. Rondom de Strobosser Trekfeart worden de gebruikte staalslakken niet afgedekt, maar volledig afgevoerd en vervangen door zand.

Een ingrijpende ingreep waarbij de weg feitelijk compleet opnieuw wordt aangelegd.

Meer informatie over het project vind je hier:
https://www.fryslan.frl/n361-stremming- ... bij-dokkum