paolie schreef: di 14 okt 2025, 21:03

Persoonlijk snap ik helemaal niks van die zogenaamde prestigedrang. Waarom hebben we in hemelsnaam zo’n hubfunctie nodig, die voornamelijk handig is voor overstappers, maar voor ons Nederlanders er voor zorgt dat vliegen vanaf Schiphol voornamelijk heel erg duur is.
Als ik in steden als München of Madrid ben, met compacte overzichtelijke luchthavens die alsnog een heel aantal rechtstreekse bestemmingen bedienen, heb ik altijd het gevoel dat dat ook veel beter bij Amsterdam zou passen, zonder ook maar enigszins afbreuk te doen aan de internationale bereikbaarheid van Nederland.
Los hiervan, inkrimpen van Schiphol schept direct ruimte voor woningbouw en levert broodnodige werknemers voor andere sectoren op. Want het banenmotorargument werkt inmiddels juist tégen Schiphol.
Ik noemde ook specifiek logistieke dienstverleners. Luchtvaart is meer dan alleen passagiers. Er wordt ook ontzettend veel luchtvracht vervoerd en het grootste deel daarvan gaat ook mee in passagiersvliegtuigen. Voor bedrijven die afhankelijk zijn van luchtvaart om hun producten snel over de hele wereld bij hun klanten te krijgen kan het nogal een verschil maken of er 200-230 bestemmingen rechtstreeks bereikt kunnen worden (zoals je voorbeelden van München en Madrid, maar ook een reeks andere middelgrote luchthavems), of 300+, zoals Schiphol. In het ergste geval vertrekken bedrijven die sterk afhankelijk zijn van de luchtvaart.
We hebben maar een paar van zulke hubs in Europa en Schiphol is toevallig uitgegroeid tot zo'n hub, deels ook door onze gunstige ligging aan de westkant van het continent. We hebben enorm goede verbindingen over vrijwel de hele wereld, het is ook de Europese hub voor Delta Airlines en we zijn goed verbonden met Noord-Amerika, maar ook Latijns-Amerika, Engelstalig Afrika, het Midden-Oosten, Azië en vrijwel geheel Europa zijn goed bereikbaar vanaf Schiphol. Voor veel kleine luchthavens in Europa is hun lijnverbinding met Schiphol de belangrijkste verbinding die er is, omdat het de grootste hub is die ze rechtstreeks kunnen bereiken, en daarmee hun belangrijkste verbinding naar de rest van de wereld. Dat geldt voor veel luchthavens in Scandinavië, maar denk ook aan luchthavens zoals Norwich, Genua, etc.
Uiteindelijk zullen andere airlines wel in dat gat springen, verwacht ik, maar de vraag is of dat soort steden dan gauw weer een verbinding hebben met een vergelijkbaar grote hub. Dat zal waarschijnlijk niet zo zijn. Wel kan het tot groei leiden voor luchthavens in andere landen waar de groei beter gefaciliteerd wordt; je ziet Air France-KLM nu al lonken naar Kopenhagen, de hub van partner SAS waar AF-KLM een belang in heeft, waar er, ondanks een luchthaven dicht tegen de stad aan, wél kansen liggen voor verdere groei.
Het is in mijn optiek niet zozeer prestigedrang, maar behouden wat we hebben, en waar we ook best trots op mogen zijn als relatief klein land. Het achterland van Schiphol is groter dan alleen de directe omgeving van de luchthaven, en zelfs groter dan alleen Nederland. Waarmee ik niet wil zeggen dat de overlast moet kunnen toenemen en ongebreidelde groei mogelijk moet zijn, maar krimp is weer het andere uiterste. Dat is in mijn optiek geen verstandige keuze. Zonder de hubfunctie of met een kleinere hubfunctie zullen veel intercontinentale bestemmingen verdwijnen, de meeste bestemmingen in Azië en Latijns-Amerika zijn dan in gevaar, en het aantal bestemmingen in de VS (nu nog 15) zal danig worden ingekrompen. Dat betekent dat er vervolgens ook gesneden moet worden in Europese bestemmingen.
Het zou een zeer ingrijpende verandering zijn, en eentje die praktisch niet meer terug te draaien is. Er wordt geen meter minder om gevlogen, maar sommige bedrijven zullen vertrekken, de Nederlandse vakantieganger gaat nog meer kijken naar Brussel en Düsseldorf, en voor de lange afstanden zullen we vanaf Amsterdam vaker moeten overstappen. Naar Azië zal een groot deel van de reizigers die nu nog met KLM reizen dan kiezen voor een verbinding met een overstap in het Midden-Oosten, waarbij de staatsbedrijven uit die landen er vooral beter van worden. Er zal veel geld zijn dat nu in de Nederlandse staatskas vloeit en bij zulke plannen simpelweg in het buitenland terechtkomt.
Ik zie veel meer in het bevriezen van het aantal vluchten en hogere tarieven voor vervuilender vliegtuigen zodat airlines nog sterker gestimuleerd worden om met de schoonste toestellen naar Schiphol te vliegen.