De Standaard 18-06-2011 schreef:A12: een reisgids
De bedwelmende pracht van beton en spiegelglas
Al wie tussen Antwerpen en Brussel pendelt, kan tijdens de werkzaamheden aan het viaduct van Vilvoorde maar beter de A12 gebruiken als alternatief voor de E19. Ook dat wordt aanschuiven, natuurlijk, van Wilrijk tot Meise en terug. Dus kunt u net zo goed wat aan sightseeing doen. Er is ontzagwekkend veel te zien.
Geen enkele asfaltstroom op Belgisch grondgebied heeft langs zijn oevers zoveel te bieden als de A12 tussen Antwerpen en Brussel. Wie er als neofiet op ontdekkingstocht gaat, kan dat het beste doen vanuit Brussel richting Antwerpen, omdat de densiteit en de kwaliteit van de bezienswaardigheden dan crescendo gaat.
Als je in Strombeek-Bever deze legendarische route opdraait, zie je een brede, blinkende snelweg met drie rijstroken in beide richtingen voor je uitrollen, met aan weerszijden niets dan zacht glooiende weilanden en aandoenlijke plukjes bos. In de berm staat zelfs een verkeersbord dat de slecht voorbereide bezoeker allerminst met de A12 associeert: opgelet voor overstekende herten. U bevindt zich midden in wat ingewijden ‘de natuur' noemen. Hier grenst zelfs een camping aan de A12, godbetert.
Stomvervelend allemaal, maar dat maakt de anticipatie voor wat komen gaat des te groter. En het geeft ons de tijd om even iets recht te zetten. De A12 wordt al eens minzaam de Boomsesteenweg genoemd, maar dat doet deze monumentale verkeersader oneer aan. De Boomsesteenweg is niet meer dan een stuk van de parallelweg aan beide zijden van de A12, tussen Antwerpen en Boom. Die parallelweg heet op sommige plekken ook Antwerpsesteenweg. De A12 zijn in principe de vier rijstroken daartussenin.
Pillen, koffie en bier
Zo. Intussen rijdt u ter hoogte van Meise. Hier en daar worden nu in het groene landschap kleine speldenprikjes uitgedeeld, om de bezoeker alert te houden. Zo valt het oog van de wakkere toerist ter rechterzijde op Design Cockaert (**), een bedrijf dat allerlei parels uit de moderne meubelmakerij verstopt achter een spuuglelijk knalgeel gebouw. Het is even schrikken, maar het went, en dat is nodig, want vergeleken bij wat komen gaat, is dit peanuts.
Even verderop, op grondgebied Wolvertem, passeert u de enige plek op de A12 (en misschien wel op een Europese autosnelweg) waar de middenberm is onderbroken om links af te slaan, zonder verkeerslichten. Als u dat op gevaar voor eigen leven wilt proberen, dan rijdt u het bedrijventerrein van het bedrijf Sarens (**) op, een internationaal gerenommeerde specialist in hijskranen en uitzonderlijk transport. Dit is een van de gevaarlijkste plekken op de A12, ramptoeristen kunnen zich hier in de berm opstellen in afwachting van het volgende dodelijke ongeluk. Recente statistieken over ongelukken op de A12 bestaan overigens niet (correctie: ze bestaan wel, maar de politie geeft ze niet vrij), maar in 2004 gebeurden op deze strook, tussen Meise en Londerzeel, nog 17 dodelijke ongelukken.
Niet getreurd: u nadert nu Willebroek en vertraagt even om aan de rechterkant een veelkleurig gebouw te bewonderen waaraan architecturaal geen touw vast te knopen valt, en dat dus alleen een overblijfsel van de Expo '58 kan zijn. Dit is de legendarische discotheek Carré (***), een van de laatste overblijfselen uit het donkere tijdperk genaamd de jaren negentig, toen de jeugd nog zin voor initiatief had en van vrijdagavond tot maandagochtend wakker bleef op new beat, techno en pillen. Recht tegenover de Carré staat strategisch opgesteld de Kimbo-koffiefabriek (**). Als de xtc is uitgewerkt, kunnen Carrégangers daar nog terecht voor een shot cafeïne.
Blijf naar links kijken, waar alreeds de volgende bezienswaardigheid opdoemt: de brouwerij Moortgat (***), met zijn langgerekte witte gevel waarop de slogan ‘Sssst... Hier rijpt den Duvel' prijkt. Het lijkt wel een schreeuw om fluisterasfalt.
Doe indien mogelijk de moeite om aan de verkeerslichten even linksaf te slaan en tegen die gevel post te vatten. U hoort zichzelf niet ademen door het geraas van het verkeer. Als hier al iets te rijpen valt, dan zal het toch niet in stilte zijn.
Draken en pauwen
Draai weer de A12 op richting Antwerpen. Neem de tijd om u af te vragen of u het reclamepaneel van bouwfirma De Meeuw (**) grappig vindt. Er prijkt een mooie jonge vrouw op, vergezeld van de slogan ‘goed gebouwd'. Neem ook de tijd om u af te vragen vanwaar u de firma Feryn (*) kent, aan de linkerzijde. Feryn is de kantelpoortenfabrikant die dankzij deze krant eeuwige roem vergaarde omdat hij geen allochtone poortenplaatsers in dienst wilde nemen.
U rijdt nu door Breendonk, met rechts, een beetje weggestopt achter een verhoogde berm, de prikkeldraad en wachttorens van het Fort Breendonk (*). Dat is meer iets voor Canvaskijkers, een tourist trap, een attractie de A12 onwaardig. Rij gewoon door.
Even verderop ziet u aan dezelfde kant de aankondiging van een veel interessanter project, European Market City (****, zodra het er staat). Hier verrijst weldra een internationaal business-to-businesscenter, 200.000 vierkante meter groot, waar jaarlijks ‘200.000 professionals uit diverse sectoren elkaar zullen kunnen ontmoeten om handel te drijven'.Op het reclamepaneel ziet het gebouw er alvast indrukwekkend uit. We zouden er nog wat over doorbomen, maar daar is Boom al, haha, waar de A12 op tamelijk spectaculaire wijze de grond in duikt, eerst onder het Zeekanaal en daarna eigenlijk ook onder Boom zelf. Dat is slim bekeken, want – zo zult u merken als u rechts voorsorteert om bovengronds te blijven rijden – in Boom valt werkelijk niets te zien, met de mogelijke uitzondering van de historische site van Cité du Dragon (***). Dat was ooit een ambitieus Chinees restaurant gevestigd in Domein Lindebos, een sprookjeskasteeltje met een parktuin waarin pauwen gelukzalig hun pauwenstaart ontvouwden. Nu zijn de vogels gaan vliegen, het kasteeltje staat op instorten, de menukijkkasten bij de ingang zijn stukgeslagen en omvergeduwd, de prijzen op de kaart nooit geïndexeerd.
Peper en roet
Als u in Boom een stukje wilt eten, dan steekt u de A12 beter over (doe dat via een van de bruggen, dat is nog zo veilig) en neemt u in de Flash Design Tower (****) de lift naar de achttiende verdieping. Daar kunt u in de Flash Lounge een maaltijd of een drankje nuttigen met een waarlijk schitterend uitzicht over de A12. Op een heldere dag kunt u hier zowel de Lieve-Vrouwetoren van Antwerpen als het Atomium zien. Mocht het u interesseren: deze voormalige sociale woontoren uit de jaren zeventig, ontworpen door de architect Renaat Braem, is helemaal gerenoveerd en heringericht. Het ruikt er nog naar nat pleisterwerk, maar als u een van de veertig lofts in het gebouw op de kop wilt tikken, dan moet u zich reppen, er zijn er nog maar vier te krijg.
Neem bij het buitenkomen even de tijd voor een digestieve wandeling langs de huizenrijen die hier boven de A12 prijken. De dakloze tunnelbedding van de snelweg fungeert hier als een klankkast, waardoor het lawaai van het verkeer nog aanzwelt. Bij momenten klinkt het als een kolkende wildwaterrivier, soms dan weer als een vulkaan met spijsverteringsproblemen. Indrukwekkend. We hebben aan enkele bewoners gevraagd hoe ze het volhouden. ‘We leven aan de achterkant', was telkenmale het antwoord. ‘Daar is het doenbaar.'
De Boomenaars hebben klaarblijkelijk leren leven met het lawaai. Aan een van de bruggen over de A12 bevindt zich een restaurant met een groot terras aan de straatkant. Je hoort er jezelf niet knabbelen en je weet nooit zeker of de zwarte korreltjes in je bord peper of roet zijn, maar er is op het middaguur geen tafeltje vrij.
Bowlen en fondue
Als u net voorbij Boom weer omhoog rijdt tot grondniveau, komt u eindelijk op het interessantste gedeelte van de A12 terecht. Weg is het grasland, verdwenen zijn de nutteloos onbebouwde percelen die u een blik gunnen op het uitgestrekt hinterland. Vanaf nu is de weg een lange, heerlijke aaneenschakeling van winkelcentra en bedrijfsterreinen. Sorteer meteen rechts voor om de parallelweg op te rijden, zodat u niets hoeft te missen.
De toon wordt aan de rechterzijde meteen gezet door de A12 Shopping (****), waar onder andere De Matrassenkoning, Standaard Boekhandel, Passage Fitness en een dozijn andere commerciële paradijzen gevestigd zijn. Als u hier even wilt rondkijken, laat dan uw wagen gewoon in de file staan: het parkeerterrein biedt omzeggens minder parkeerplaatsen dan dat er handelszaken zijn. Breng hier zeker een bezoek aan de Decathlon, waar radeloze ouders de woensdagmiddag met hun kleine kinderen komen doorbrengen. De ouders doen alsof ze allerlei sportuitrusting komen kopen, de kleintjes zoeven de hele middag door de brede gangen op de fietsjes en de steps die ze uit de rekken hebben gehaald. Het personeel laat vriendelijk begaan.
Het pronkstuk van de A12 Shopping is het Bowlingpaleis, dat de volstrekt unieke combinatie bowlen en fondue eten aanbiedt. Hier glimmen de bowlingballen van de bakolie. Misschien rollen ze er ook beter door.
Naast de Shopping A12 staat een erg interessant gebouw, dat luistert naar de naam San Marco Village (***, **** als de deuren open zijn). De praalgevel is een voorsmaakje van wat zich binnen afspeelt: daar is het volledige San Marcoplein van Venetië op schaal nagebouwd. Een erg smaakvol idee, en de ideale locatie voor geslaagde bedrijfsincentives en communiefeesten allerhande. Wel jammer dat de occasionele bezoeker dit kleinood niet mag bezichtigen: de deuren zijn potdicht als er geen event aan de gang is. Bevredig uw nieuwsgierigheid door de foto's op sanmarcovillage.be te bekijken.
Olifanten en porno
Verderop in Aartselaar ontmoet u zowat alle winkelketens (****) die u kent van de meest misselijkmakende radiospotjes: het spiegelpaleis genaamd SKM Mode, Carglass, Gamma, Shoe Discount, Van Marcke, het aanbod is ontroerend en overweldigend onpersoonlijk. Wie hier een middagje doorbrengt, zakt weg in een soort diepe en toch vervlakkende trance, veroorzaakt door een overdosis beton, geprofileerde aluminium panelen, spiegelglas en bordjes met ‘parking uitsluitend voor klanten'. Het permanente gedruis en de uitstoot van de verkeersstroom helpt de bedwelming in stand te houden: het wordt u lichtjes ijl in het hoofd, u verliest alle besef van tijd en ruimte, u bent in de A12-zone. Slechts af en toe is er nog iets te zien dat u even wakker schudt: het bedrijfsgebouw van Atlas Copco (**), bijvoorbeeld, dat met zijn bakstenen en witte lijsten bijna een monument lijkt tussen al die prefab industriebouw. Er ligt zelfs een weiland naast, met een boom in het midden. En zagen we daar een koe grazen, of was dat een zinsbegoocheling?
Aan de linkerzijde van de weg merkt u ook enkele meer gespecialiseerde handelszaken op. Alter Ego (****), bijvoorbeeld, beslagen in het verkopen en verhuren van decorelementen voor feestelijkheden allerhande. Voor het gebouw ligt ter illustratie en levensgroot beeld van een olifant aan stukken. Er is natuurlijk ook de Pabo (****), erotiekzaak voor meerwaardezoekers. Op een doordeweekse middag zijn de enige klanten in de zaak twee vrouwen van middelbare leeftijd, die hun aankopen haastig wegmoffelen als ze ons zien binnenkomen. En er is Pelsland (***), met de beeltenis van de sympathieke Phaedra Hoste als uithangbord, geprangd tussen Autoland (met onder meer Cardoen en een openluchtkarting) en de sfeervolle verbrandingsoven van IZVAG. En vergeet Re-Bath (**) niet, een firma gespecialiseerd in badkamerrenovatie, gehuisvest in een beschermd monument, het Kasteel de Buerstede. Bevreemdend, allemaal.
Rusthuizen en begrafenissen
U kunt zelfs vlak naast de autoweg, weer aan uw rechterkant, een bejaardenhuis genaamd Zonnewende (**) zien opdoemen, waar de bewoners vanachter ramen die niet open kunnen, naar de file zitten te kijken. Even verderop, kwestie van aan de bron te zitten, heeft iemand een begrafenisonderneming (**, behoudens sterfgeval, dan ****) uit de grond gestampt.
Hier staan ook nog een trits leegstaande onderkomen huizen en enkele bewoonde (maar evengoed onderkomen) huizen tegen de parallelweg gekleefd. Achter de glas-in-loodramen met enkele beglazing zitten eenzame oude mensen te verpieteren. Ze openen alleen even het kleine luikje in de voordeur als we aanbellen, om dan iets onverstaanbaars te mompelen en het luikje weer dicht te klappen. De vrachtwagens schrapen hier bijna met hun zijspiegels langs de gevels, het lawaai is niet te harden, je kunt het fijn stof proeven. De lucht heeft hetzelfde boeiende aroma als in de tunnels van de Brusselse kleine ring tijdens de avondspits. Hoe overleeft een mens mensen hier in godsnaam?
We zouden er bijna filosofisch door worden, maar gelukkig is daar alweer een nieuwe commerciële site (****) om ons af te leiden: een Brico, de Ikea en, historisch van onschatbare waarde, de eerste Saturn op Belgische bodem. Even verderop dendert de A12 het viaduct van Wilrijk op, om via de ring naar Bergen op Zoom te zwenken. Hou hier rechts aan, naast het viaduct, en maak aan de eerste lichten een U-bocht om de A12 in de andere richting weer op te rijden. Anders komt u in Antwerpen terecht, waar de winkels geen parkeerterrein hebben.
Legende:
* negeren
** eens bekijken vanuit de wagen
*** stoppen, uitstappen en eens rondlopen
**** zeker binnengaan, geen aankoopverplichting